تأثیر علمای دیوبند بر سلفیت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

چکیده

پرسش اصلی مقاله این است که چگونه در دوران معاصر، علمای دیوبند بر سلف یها تأثیر گذاشته اند؟ فرضیه اصلی این است که در دوران استعمار بریتانیا و بعد از شکست انقلاب مسلمانان هند در سال 1857 م ارتباط علمای بزرگ دیوبندی شبه قاره با علمای حرمین شریفین مکه مکرمه و مدینه منوره باعث شد تا تأثیراتی را از قبیل بهره علمی در مراکز دانشگاهی، فروکاستن افراط عقیدتی و غرور علمی سلف یها، ترویج تصوف و عرفان در دو اماکن مقدس، اجازه فعالیت به گروه های جماعت تبلیغ و موارد دیگری را مانند حفظ و تجوید قرآن، پذیرش استاد در دانشگاه ها و مراکز دینی مانند نمازهای جمعه و جماعت، مساجد، اسکان رایگان علمای دیوبندی، سهمیه حج رایگان و تعامل درستی از روحیات علمای دیوبندی را در زندگی دینی خود به کار ببندند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The impact of Deobandi Ulema on Salafi movement

نویسنده [English]

  • Hosain JahanTiq
چکیده [English]

The main question of the paper is how the Deobandi Ulema impacted on Salafi movement in the present era. The hypothesis is that, during the British colonial period and after the defeat of the Muslims' revolution in India in 1857, the relationship between major Deobandi Ulema in the Indian peninsula and the Ulema in Mecca and Medina resulted in impacts such as scientific exploitation in academic centers, reduction of ideological extremism and scientific arrogance of the Salafis, dissemination of Sufism and mysticism in Mecca and Medina, activity permission to Tablighi Jamaat and other cases like memorization and recitation of the Quran, admission of professors in universities and religious centers like Friday and Mass Prayer, mosques, free accommodation for Deobandi Ulema, free hajj permits.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Deobandi Ulema؛ Indian peninsula؛ Salafi Movement؛ Ahl al-
  • Hadith؛ Tabliqhi Jamaat
  1. الف) منابع فارسی

    1. النمر، عبدالمنعم (1374ش)، مسلمانان در نهضت آزادی هندوستان، ترجمه (آیت‌الله) سیدعلی خامنه‌ای، چاپ دوم، تهران.
    2. الیویه، روآ (1378ش)، تجربه اسلام سیاسی، ترجمه محسن مدیر شانه‌چی و حسین مطیعی امین، انتشارت بین‌المللی هدی، تهران.
    3. بارکزهی، عابد حسین (ش1381)، رویدادهای سیاسی جماعت اسلامی پاکستان، انتشارات احسان، تهران.
    4. بوازار، مارسل (1361ش)، انتشارات وزارت امور خارجه، تهران.
    5. بهروزان، گیله گل (1379)، هند، انتشارات وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، تهران.
    6. جمعی از نویسندگان (1389ش)، جامعه­شناسی کشورهای اسلامی، انتشارات جامعه­شناسان، تهران.
    7. حلبی، علی اصغر (1390ش)، تاریخ نهضت‌های دینی سیاسی معاصر، چاپ چهارم، انتشارات زوار، تهران.
    8. حورانی، آلبرت (1387ش)، اسلام در تفکر اروپایی، ترجمه حمید نساج، انتشارات پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی، تهران.
    9. خدوری، مجید (1366ش)، گرایش‌های سیاسی در جهان عرب، ترجمه عبدالرحمن عالم، چاپ اول، مؤسسه چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه، تهران.

    10. سهارانپوری، خلیل احمد (1371ش)، عقاید اهل سنت و جماعت در رد بدعت و وهابیت، ترجمه عبدالرحمان ملازهی، انتشارات شیخ احمد جام، تربت جام.

    11. شیال، جمال­الدین (1383ش)، نهضتهای اصلاحی شبه قاره هند، ترجمه غلامحسین جهان‌تیغ، ناشر مترجم، قم.

    12. صافی، قاسم (1366ش)، سفرنامه پاکستان، انتشارات کلمه، تهران.

    13. عطایی، م.ط (1380ش)، شناخت ادیان و مذاهب معاصر، انتشارات افغانی، کویته پاکستان.

    14. فراستخواه، مقصود (1374ش)، سرآغاز نو اندیشی معاصر، شرکت سهامی انتشار، تهران.

    15. قاسمی، محمدطیب (1379ش)، تحلیلی دقیق از اوضاع حوزه­های علمیه، ترجمه صلاح‌الدین شهنوازی، انتشارات صدیقی، زاهدان.

    16. ـــــــــــــــ (1382ش)، گزارش سفر افغانستان، ترجمه نذیر احمد سلامی، انتشارات اهل بیت(ع)، قم.

    17. قرضاوی، یوسف (1381ش)، آینده بیداری اسلام و مفهوم بنیاد­گرایی، ترجمه موسی قلعه نوی، انتشارات احسان، تهران.

    18. گلدزیهر، ایگناس (1383ش)، گرایش­های تفسیری درمیان مسلمانان، ترجمه سیدناصر طباطبایی، انتشارات ققنوس، تهران.

    19. گیلانی، سید مناظر احسن (1384ش)، سیری در زندگی محمد قاسم نانوتوی، ترجمه صلاح‌الدین شهنوازی، انتشارات صدیقی، زاهدان.

    20. لبیب، محمد (1410ق)، محاضرات فی السلفیه، مکتبة العلم، عربستان سعودی.

    21. لیمن، الیور (1383ش)، تاریخ فلسفه اسلامی، مقاله محمد عبدالحلیم، ترجمه محسن جهانگیری، جلد اول، انتشارات حکمت، تهران.

    22. ندوی، ابوالحسن (1380ش)، تفسیر سیاسی اسلام، ترجمه عبدالقادر دهقان، انتشارات شیخ احمد جام، مشهد.

    23. هاردی، پیتر(1369ش)، مسلمانان هند بریتانیا، ترجمه حسن لاهوتی، انتشارات آستان قدس رضوی، مشهد.

    24. هری پور (1986م)، جام عرفان.

    ب) منابع عربی

    25. اسعدی قاسمی، محمد عبیدالله (1420ق)، دارالعلوم دیوبند مدرسة فکریة توجیهیة، حرکة اصلاحیة دعویة، مؤسسة تعلیمیة تربویة، انتشارات آکادمی شیخ الهند، هند، دیوبند.

    26. السجستانی، حبیب الله بن عطا (بی‌تا)، الدیوبندیه تعریفها و خدماتها، بی‌نا، بی‌جا.

    27. المطوع، عبدالله بن محمد بن عبدالمحسن (1424ق)، الدعوة الاصلاحیه فی بلاد النجد و اعلامها، چاپ سوم، انتشارات دار التدمیریه، ریاض.

    28. الهضیبی، حسن (1997م)، دعاة لا قضاة، دارالتوزیع و النشر الاسلامیه، قاهره.

    29. بخاری، محمد بن اسماعیل، الجامع الصحیح، مکتبة الریاض الحدیثة.

    30. جهنی، مانع بن حماد (2003م)، الموسوعة المیسرة، چاپ پنجم، دارالندوة العالمیه، عربستان سعودی.

    31. حارثی، محمد قاسم عبده (1413ق)، مکانة الامام ابی حنیفه بین­المحدثین، انتشارات جامعة الراسات الاسلامیه، کراچی، پاکستان.

    32. سکجها، نظام سلامة (1999م.)، نصایح و توجیهات المفکرین و علماء الاسلام، اردن، مکتبة الاسلامیة.

    33. محمد عبدالله بن سلیمان السلمان (1408ق)، دعوت الشیخ محمد بن عبدالوهاب، اداره مطبوعات ریاض، عربستان سعودی.

    34. مسلم بن حجاج، امام ابوالحسین (1417ق)، صحیح مسلم، دارالمعرفة، لبنان.

    35. ناصر بن ابراهیم بن عبدالله التویم (1423ق)، الشیخ محمد بن عبدالوهاب، مرکز گفتگو و دروس اسلامی وزارت اوقاف، ریاض.

    36. نحوی، عدنان علی رضا (1415ق)، ملحمة الاسلام فی الهند، چاپ دوم، عربستان سعودی.

    37. نعمانی، محمد منظور (1950م)، ملفوظات مولانا الیاس، هند، لکنهو.

    ج) منابع اردو

    38. رضوی، سید محبوب (1980)، مکمل تاریخ دارالعلوم دیوبند، انتشارات میر محمد، کراچی.

    39. شاه­پوری، آباد (1998)، تاریخ جماعت اسلامی، ج2، نشر اداره معارف اسلامی، لاهور.

    40. عزیزالرحمان (1980م)، مقدمه فتاوی دارالعلوم دیوبند، محمد شفیع عثمانی، انتشارات میرمحمد، پاکستان، کراچی.

    41. ــــــــــ (1988م)، مکمل تاریخ دارالعلوم دیوبند، محمد شفیع عثمانی، انتشارات میرمحمد، پاکستان، کراچی