2024-03-29T19:13:12Z
https://sm.psas.ir/?_action=export&rf=summon&issue=6202
سیاست متعالیه
2345-2676
2345-2676
1398
7
27
جایگاه منافع ملی در سیاست خارجی از منظر قرآن
محمد ابراهیم
روشن ضمیر
علی
ریحانی اسدآباد
هدف پژوهش حاضر واکاوی و تحلیل نظریهها و مکاتب مرتبط با «منافع ملی» با رویکرد قرآنی بود. در این راستا و با روش توصیفی-تحلیلی، منافع ملی از منظر رئالیستها (واقعگرایان) و ایدهآلیستها (آرمانگرایان) و از منظر اسلام مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد، اسلام منافع مادی را رد نمیکند، بلکه تلاش برای بدست آوردن آن را به عنوان یک امر عقلایی به رسمیت میشناسد. آنچه از نظر قرآن مردود است، منحصر دانستن منفعت در منافع مادی و تأمین آن از هر طریق ممکن است. قرآن، به ملیّت و قومیتی که امروز میان مردم مصطلح است، اصالت نمیدهد و هرگونه امتیازطلبی و برتریجویی بر پایه آن را مردود میداند. با این همه، وجود ملتها به معنای اقوام مختلف را نه تنها به عنوان واقعیتی غیرقابل انکار میپذیرد، بلکه تمایز مردمان را بر پایه ملیت و قبیله برای شناسایی آنان لازم میداند. در نظر گرفتن منافع ملی در سیاست خارجی یک کشور و در تعامل سیاسی، اقتصادی، فرهنگی وغیره با دیگر کشورها، از نظر قرآن اشکالی ندارد. توجه به منافع ملی یک کشور به معنی تجاوز به منافع دیگران و نادیده گرفتن حقوق آنان نیست.
منافع ملی
سیاست خارجی
آرمانگرایی
واقعگرایی
قرآن
روابط خارجی
ملیت
2019
12
22
7
24
https://sm.psas.ir/article_38577_9ec28270715a98b3553ffc2026a4abf8.pdf
سیاست متعالیه
2345-2676
2345-2676
1398
7
27
امکان و امتناع خردورزی سیاسی در حکمت متعالیه
زهره
زارعی
شاکر
لوایی
هدف پژوهش حاضر پاسخ به این سوال است که آیا حکمت صدرایى واجد اندیشه سیاسی است؟ و میتوان از حکمت سیاسی متعالیه سخن گفت یا خیر؟ در راستای پاسخ به این پرسش، دیدگاههای رقیب ذیل دو گروه قائلان به عدم امکان خردورزی سیاسی و قائلان به امکان خردورزی سیاسی دستهبندى گردید. نتایج پژوهش که به روش توصیفی- تحلیل انجام شد، حاکی از آن است که امتناع به یک معنا و امکان نیز در یک ساحت از خردورزی سیاسی در حکمت متعالیه درست و پذیرفتنی است. امتناع خردورزی سیاسی به معنای امتناع وجود مباحث سیاست و فلسفه سیاسی در آثار ملاصدرا، پذیرفته نیست، چون حتی قایلان به انحطاط هم به وجود برخی اشارات مختصر در آثار ملاصدرا اذعان داشته و بنا به نظر ایشان، این مطالب صرفا تکرار مباحث پیشینیان نیست، اگرچه ملاصدرا از آثار گذشتگان تغذیه کرده است. امتناع خردورزی سیاسی در معنای امتناع استخراج مبانی سیاست و فلسفه سیاسی از حکمت متعالیه، پذیرفتنی است، چون از اصول متافیزیکی صرف نمیتوان مبانی و دیدگاه سیاسی خاصی را نتیجه گرفت، بلکه اصول متافیزیکی قابل تطبیق انحصارى بر زمان و مکان و شرایط خاص نیست. امکان در ساحت نخست آن، یعنى وجود مباحث سیاسی در آثار صدرا، پذیرفته است. امکان در ساحت دوم، به معنای ظرفیت حکمت متعالیه برای استخراج یک فلسفه سیاسی منسجم، تنها هنگامى پذیرفتنى است که ثابت شود اصول و مبانى فلسفى خاص فقط با نظام سیاسى ویژهاى منطقاً ارتباط دارد، وگرنه مىتوان دو یا چند فلسفه سیاسى کاملا متضاد را از اصول واحدى استنتاج کرد.
امکان خردورزی
امتناع خردورزی
حکمت متعالیه
فلسفه سیاسی
ملاصدرا
خردورزی سیاسی
2019
12
22
25
40
https://sm.psas.ir/article_38575_6e0f6ef3bf1a2a77381116b19e39575e.pdf
سیاست متعالیه
2345-2676
2345-2676
1398
7
27
مبانی دولت اسلامی در الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت از دیدگاه امام خامنهای
یونس
خداپرست
سید محمد
موسویخو
هدف پژوهش حاضر تبیین مبانی دولت اسلامی در الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت از دیدگاه امام خامنهای بود. بر این اساس، در تجزیه و تحلیل موضوع از روششناسی عقلی به نحو توصیفی- تحلیلی بهره برده و با روش اسنادی دادههای مورد نظر را از بیانات امام خامنهای استخراج شد. نتایج تحقیق حاکی از آن است که مبانی دولت اسلامی از دیدگاه امام خامنهای به طور کلی به دو دسته تصوری و تصدیقی قابل تقسیم است. در این میان، مبانی تصوری ناظر به تعریف لغوی و اصطلاحی مبانی، الگو، اسلامی، ایرانی، پیشرفت و تلقی از ماهیت دولت اسلامی است. بر اساس این تلقی، حکومت ابزار است نه هدف، امانت است نه تملیک، تدبیر است نه تزویر، برای خدمت است نه برای کسب قدرت و پرستیژ، هم حق است هم تکلیف و بالاخره ولایت است نه سلطنت. مبانی تصدیقی دولت اسلامی به دو دسته مبانی دور و نزدیک تقسیم میشود. مبانی دور عبارتند از: مبانی هستیشناختی، معرفتشناختی، انسانشناختی و روششناختی و بایدهای مبانی نزدیک دولت اسلامی به سلامت اعتقادی و اخلاقی، عدالت، حکمت، قانونگرایی، نفی نظام سلطه، درونزا و برونگرا بودن اشاره دارد.
دولت اسلامی
امام خامنهای
الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت
الگوهای توسعه
2019
12
22
41
64
https://sm.psas.ir/article_38579_f50b51d7df1352800e7cd6379c3b1d11.pdf
سیاست متعالیه
2345-2676
2345-2676
1398
7
27
قدرت سیاسی و بایستههای اخلاقی آن در اندیشه حکیم کشفی
مسعود
صادقی
هدف پژوهش حاضر بررسی قدرت سیاسی و بایستههای اخلاقی آن در اندیشه حکیم کشفی بود. در این راستا و با روش توصیفی- تحلیلی، نگرش کشفی به ذات قدرت سیاسی، هدف و قلمرو آن، نگرش موسع و متفاوت او به مفهوم خلیفهالله و ظلالله بررسی شد. همچنین تقسیمبندی نوین کشفی از اصناف سهگانه حکومت که مبنای تقسیم آن به نوعی ناظر بر نگاه وی به قلمرو سیاست و رابطه دین و اخلاق با آن است، تحلیل گردید. بایستههای اخلاقی رفتار حاکمان در سه ساحت رابطه با خدا، خود و مردم به تفکیک بیان شد و بایستههای اخلاقی رفتار وزیران علاوه بر سه ساحت مذکور در دو ساحت ارتباط با حاکم و ارتباط واسطهای میان مردم و حاکم نیز مورد تبیین قرار گرفت. نتایج نشان داد کشفی ذات و سرشت قدرت را نه تنها ضداخلاقی نمیبیند، بلکه اولاً، معتقد است قدرت فینفسه خنثی اما بسیار موثر و کارا میباشد، و ثانیاً، حتی حکومتهای بیخبر یا فاقد باور به دین و قواعد اخلاقی نیز واجد نوعی شأنیت و کارکرد دینی و اخلاقی هستند. ثالثاً، نظر کشفی در باب کارکردهای مثبت حکومتهای جبار و ظاهریِ محض یک گزاره توصیفی است و نه یک بایسته تجویزی. رابعاً، وی تلاش برای برانداختن کامل حکومتهای ستمگر را تنها در یک صورت میپذیرد و آن اینکه حاکم یا حکومتی بهتر و عادلانهتر در دسترس باشد و در این صورت براندازی حکومت ستمگر نه تنها مجاز، بلکه ضروری خواهد شد.
حکیم کشفی
خلیفهالله
حاکم
وزیر
اخلاق
سیاست
2019
12
22
65
86
https://sm.psas.ir/article_38578_2657bc9585bb29cb0e67c49399037ff0.pdf
سیاست متعالیه
2345-2676
2345-2676
1398
7
27
ارائه الگوی اسلامی- ایرانی دولتسازی با تاکید بر تجربه حکمرانی اسلامی
ابوالفضل
میرزاپورارمکی
هدف پژوهش حاضر بررسی دیدگاههای مطرح در حوزه دولتسازی اسلامی به روش مفهومی و ارائه الگوی بومی و بهینه بود. در این راستا و با شیوه توصیفی- تحلیلی، سیر تاریخی و تکاملی دولت اسلامی، الگوی دولتسازی میرزا محمدحسین نائینی، محقق کرکی، شهید صدر، شیخ فضل الله نوری، سید حسین نصر، بررسی شد. همچنین الگوی دولتسازی انقلاب اسلامی در اندیشه امام خمینی، امام خامنهای و شهید مطهری نیز مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج حاکی از آن است که نرمافزار دولتسازی را میتوان قوانین و مقررات دانست. این نرمافزار در الگوی غیر توحیدی دولتسازی صرفاً اعتباری است، اما در الگوی توحیدی ترکیبی از اعتباریات و اصول فقهی اسلامی و توحیدی میباشد. بر این اساس، الگوی دولتسازی اسلامی بر محور توحید در مقایسه با الگوی دولتسازی غرب در بسیاری از مولفهها در مقابل هم تعریف میشوند. دولتسازی اسلامی را میتوان در دو سطح عالی و عام دستهبندی نمود. در سطح عالی دولت اسلامی با محوریت معصوم تشکیل و در ذیل تدبیر معصوم تکامل مییابد؛ اما در سطح عام دولت اسلامی با محوریت فقیه عادل و اعلم محقق میشود و ذیل اندیشه فقها تکامل مییابد. نقطه اشتراک این دو سطح دولتسازی را میتوان در وجود پایهها و بنیادهای ثابت و مشترک دانست. این پایهها و بنیادها در واقع عقل توحیدی و اصول فقهی هستند.
دولتسازی
حکمرانی اسلامی
دولت اسلامی
انقلاب اسلامی ایران
2019
12
22
87
108
https://sm.psas.ir/article_38573_b2bc6376f47b7807729394942d469e53.pdf
سیاست متعالیه
2345-2676
2345-2676
1398
7
27
بررسی اشکال مبنایی موجود در ادله عقلی بر نظریه ولایت فقیه
فهیمه
شریعتی
هدف پژوهش حاضر بررسی بنیادهای هستیشناسانه تئوری سیاسی ولایت فقیه و تبیین شبکه معرفتی موجود میان اجزای اندیشه شیعیان است. نتایج پژوهش که به روش توصیفی – تحلیلی انجام شد، حاکی از آن است که بدون توجه به جایگاه انسان و دنیا در عالم، وجود عوالم دیگر و لزوم تکامل انسان در نظام آفرینش، دلایل ولایت فقیه در اثبات ضرورت کامل و کافی نخواهند بود. این جهانبینی در ادله مستقل عقلی به صراحت و در ادله عقلی و نقلی به اشاره و گاه صراحت ذکر شده است. همین جهانبینی باعث شده است مبانی تئوری ولایت فقیه در کتب فلسفه و حکمت نیز تبیین شود. اگرچه مسئله ولایت فقیه مثل بسیاری مسایل دیگر میتواند از دو زاویه مورد بررسی قرار گیرد، به طوری که از یک جهت فقهی و از جهت دیگر کلامی باشد، اما وجهه کلامی آن قویتر است، به طوری که میتوان آن را مسئلهای کاملا اعتقادی تلقی کرد که به جهانبینی فرد ناظر و دارای مویدات فقهی میباشد.
ولایت فقیه
دلیل عقلی
دلیل نقلی
فقهاء
ولی فقیه
امام خمینی
2019
12
22
109
126
https://sm.psas.ir/article_38574_b7274820a42dc61e7549320339caef64.pdf
سیاست متعالیه
2345-2676
2345-2676
1398
7
27
بررسی مناسبات امنیت اقتصادی متعالی و آزادی اقتصادی متعالی در نظام اقتصادی اسلام
علی اصغر
نصیری
هدف پژوهش حاضر بررسی مناسبات امنیت اقتصادی و آزادی اقتصادی در نظام اقتصادی اسلام بود. نتایج پژوهش که با استفاده از «برهان سبر و تقسیم» و نظریۀ استخدام از بررسی آیات و روایات انجام شد، حاکی از آن است در نظام اقتصادی اسلام رابطهای تعاملی متعالی میان امنیت اقتصادی و آزادی اقتصادی برقرار بوده و تقدم یکی بر دیگری ضمن ورود به وضعیت ظلم، استخدام یکسویۀ ناعادلانهای را در جامعه ایجاد میکند که از یکسو، نفسِ امنیت اقتصادی و آزادی اقتصادی را تهدید میکند و از سوی دیگر جریان تعالیبخشی جامعه را نیز بهخطر میاندازد. بنابراین، فرض تعامل امنیت اقتصادی و آزادی اقتصادی اثبات میشود که در آن، هیچ تضییع حقوق فردی، ملی، دینی و عمومی بوجود نمیآید و تعادلی مبتنی بر عدالت در روابط اجتماعی محقق میشود که متعالی است.
امنیت اقتصادی
آزادی اقتصادی
نظام اقتصادی اسلام
برهان سبر و تقسیم
2019
12
22
127
146
https://sm.psas.ir/article_38576_0bd39e9d1ed14d20539f158b11a99c52.pdf
سیاست متعالیه
2345-2676
2345-2676
1398
7
27
نقش کجفهمی دینی در شکلگیری گروههای تکفیری و عملیاتهای انتحاری
سیروس
اسماعیل زاده
یعقوب
پورجمال
سعید
حسن زاده دلگشا
هدف پژوهش حاضر تبیین عوامل شکلگیری گروههای تکفیری و رویکرد آنها نسبت به عملیات استشهادی و بررسی مبانی و برداشتهای نادرست آنها از آیات و روایات وارده در باب جهاد و دفاع بود. نتایج این پژوهش که با روش استنباطی- تحلیلی انجام شد، گویای آن است که جریانهای تکفیری با نقلگرایی افراطی و با تمسّک به ظواهر و تفسیر گزینشی، دیگران را به شرک و بدعت متهم کرده و دایره تکفیر را با برداشت سطحی به تمام انسانها از جمله مسلمانان بسط داده و بدون در نظر گرفتن قواعد جهاد و دفاع و شهادت، اقدام به خشونت و کشتار علیه انسانهای بیگناه میکنند. در حالی که این گونه اقدامات با روح اسلام سازگار نیست. در عین حال عملیات استشهادی به دلیل اتکاء به شاخصهای دینی و اخلاقی در مقام دفاع و دفع تجاوز از اساس اسلام، در شرایط خاص جایز شمرده شده است.
تکفیر
کجفهمی دینی
گروههای تکفیری
عملیاتهای انتحاری
سلفیگری تکفیری
سلفیت
قاعده تتّرس
2019
12
22
147
164
https://sm.psas.ir/article_38582_13965e22753d8477d2359f26b183c54a.pdf
سیاست متعالیه
2345-2676
2345-2676
1398
7
27
دیوانسالاری و کمک به اقتصاد سیاسی در پیشرفت و توسعه
سید حسن
ملائکه
محمدرضا
توانگر
در پژوهش حاضر ضمن بررسی نظریههای مختلف بوروکراسی و تبیین نقاط مثبت و منفی آن به این مساله پرداخته شده است که با توجه به سوابق بوروکراسی در تاریخ معاصر ایران و وقوع انقلاب اسلامی کدام نوع از آن تناسب بیشتری با الگوی ارزشی و فرهنگی برآمده از انقلاب و نیز پیشرفت و توسعه کشور دارد. در این راستا، نظریه دیوانسالاری تکامل یافته پیشنهادی در این پژوهش تلاش کرده است نقش مهمی در کمک به اقتصاد سیاسی، پیشرفت و توسعه متناسب با الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت داشته باشد. همچنین در چارچوب تلفیقی از نظریههای توسعه، وابستگی و دیوانسالاری و ارتباط دیدگاههای سیاسی، اقتصادی و مدیریت، سعی گردید پیچیدگیهای تأثیرات متقابل نظام بوروکراسی و پیشرفت تبیین شود. یافتههای پژوهش نشان داد که برداشتهای منفی و عدم کارایی، بسیاری از باورهای منفی دیوانسالاری را درونی کرده است. لذا، باید با تغییر و حرکت عملی به سوی پیشرفت و توسعه، ساختار ذهنی مثبت بوروکراسی را جایگزین و نهادینه کرد تا دیوانسالاری موردنظر در خدمت جامعه و پیشرفت کشور قرار گیرد، نه اینکه جامعه در خدمت پیشرفت و توسعهی دیوانسالاران باشد. با کمک بوروکراسی موثر و کارآمد و توجه به ابعاد اخلاقی و معنوی انسان میتوان به ساختن نظام دیوانسالاری مطلوب دست یافت.
دیوانسالاری
بوروکراسی
اقتصاد سیاسی
توسعه و پیشرفت
2019
12
22
165
186
https://sm.psas.ir/article_38572_e92bf6a44b56fee98419babb9e7802ac.pdf
سیاست متعالیه
2345-2676
2345-2676
1398
7
27
مؤلفههای تحزب مطلوب برای تقویت مشارکت سیاسی فعال در جمهوری اسلامی ایران
ابوالفضل
غفاری
سید محمدتقی
آل غفور
هدف پژوهش حاضر بررسی مولفههای تحزب مطلوب برای تقویت مشارکت سیاسی فعال در جمهوری اسلامی ایران بود. این پژوهش با روش اجتهادی و ادبیات علامه نائینی به تبیین مولفههای تحزب مطلوب پرداخته است. یافتهها نشان داد، تحزب و نهادمندی سیاسی نوعی وضعیت است وحاکی از شرایطی که در جامعه رخ میدهد، و در مفهوم مثبت، مسلمانان آن را در رقابت مثبت و مسابقه در خیرات بهکار بردهاند. با توجه به گسترش صنعتی شدن و توسعه وسایل ارتباطجمعی و افزایش طبقه متوسط، جذب مشارکت نهادینه مردم از طریق نهادهای سیاسی ضرورت امروز ایران است. برای شکلگیری تحزب مطلوب شرایطی مانند برابری سیاسی، آزادی سیاسی، رقابت سیاسی و نظام انتخاباتی، انتخابات جدی و ارکانی که شامل سازمان، عضویت حزبی، مرامنامه، کارویژه و مالیه احزاب و منافیات و نبایدهایی از قبیل الیگارشی آهنین حزب، انحصارطلبی، دور شدن از مواضع فکری و مرامنامه و عدم وابستگی به بیگانه است، ضروری میباشد. جامعه ایران به ایجاد وضعیت تحزب برای مشارکتجویی در اشکال مسالمتآمیز نیاز دارد، تأخیر در شکلگیری این روند مشارکتجویی را در اشکال غیر مسالمتآمیز راهبری میکند.
حزب
تحزب
مشارکت سیاسی
آیت الله نائینی
کتاب تنبیه الامه
برابری سیاسی
آزادی سیاسی
رقابت سیاسی
انتخابات
الیگارشی آهنین حزبی
2019
12
22
187
210
https://sm.psas.ir/article_38581_66229a5d781a33c99f5c67bf87daeb7d.pdf
سیاست متعالیه
2345-2676
2345-2676
1398
7
27
ارزیابی نقش رسانه ملی در کارآمدی سیاسی نظام جمهوری اسلامی ایران براساس منویات امام خمینی(ره) از منظر دانشگاهیان
مرتضی
بابایی ساخمرس
هدف اصلی پژوهش حاضر «تبیین انطباق نقش محول رسانه ملی در مقایسه با نقش محقق آن در کارآمدی سیاسی نظام جمهوری اسلامی ایران براساس منویات امام خمینی از منظر دانشگاهیان بود. روش پژوهش توصیفی- تبیینی بوده، با تکنیک پیمایشی و به صورت میدانی و با ابزار پرسشنامه انجام شد. تعداد ۳۲۶ نفر نمونه از مجموع١۹۶٠نفر از اساتید و دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد و دکتری رشتههای علوم سیاسی و علوم اجتماعی دانشگاههای کشور (دانشگاه تهران، شهید بهشتی، فردوسی مشهد، دانشگاه مازندران، باقرالعلوم(ع) قم و شهید باهنر کرمان) به صورت تصادفی و با استفاده از جدول مورگان به عنوان نمونه انتخاب شدند. دادهها با استفاده از نرمافزار spss تجزیه و تحلیل شد. مدل مورد استفاده در این پژوهش، مدل «تاثیر رسانه» هارولد دوایت لاسول بوده و نتایج نشان داد تنها ۶/۵۸ درصد دانشگاهیان کشور از عملکرد رسانه ملی در بعد سیاسی منویات امام خمینی رضایت دارند. همچنین ۶/۵۹ درصد دانشگاهیان کشور از عملکرد رسانه ملی در بعد فرهنگی و اجتماعی منویات امام خمینی راضی هستند. ۶/۵۹ درصد دانشگاهیان کشور از عملکرد رسانه ملی از بعد آموزشی منویات امام خمینی رضایت دارند. نتایج کلی مدلها نشان میدهد از نظر دانشگاهیان ۳/١۴درصد منویات امام خمینی مورد توجه قرار گرفته است. این مقدار تبیین در خصوص منویات امام خمینی در بین دانشگاهیان زن و مرد تفاوتی ندارد.
رسانه ملی
کارآمدی سیاسی
جمهوری اسلامی ایران
امام خمینی
دانشگاهیان
صدا و سیما
2019
12
22
211
244
https://sm.psas.ir/article_39079_2dd6a284bc2e0e504b7f6151890d97eb.pdf
سیاست متعالیه
2345-2676
2345-2676
1398
7
27
کاشفالغطاء و مسئله فلسطین ابعاد و راهکارها
سیدجواد
ورعی
سید امین
ورعی
هدف پژوهش حاضر بررسی دیدگاه علامه محمدحسین کاشف الغطاء پیرامون ابعاد گوناگون مسئله فلسطین و راهکارهای حلّ آن بود. نتایج این پژوهش که با روش توصیفی- تحلیلی و با تاکید بر تحلیل گفتمان انجام شد حاکی از آن است که کاشف الغطاء از ابتدا به عمق فاجعه در موضوع فلسطین پی برده و با ایراد سخنرانی تاریخی در قدس، شرکت در کنفرانسها، نگارش مقالات و صدور فتوای تحریم فروش اراضی به یهودیان ایفای نقش کرد. از دیدگاه وی مسئله فلسطین، دارای ابعاد تاریخی، دینی و مذهبی، سیاسی ـ اجتماعی و بینالمللی است. فلسطین، سرزمین تاریخی اعراب بوده، و دفاع فلسطینیان، دفاع از سرزمین اجدادی است. کاشف الغطاء در جغرافیای دینی، فلسطین را قلب جهان اسلام و قدس را امانت خدا در دستان مسلمانان میدانست که باید حفظ شود. از نگاه وی صهیونیسم زائیده استعمار است. او حلّ مسئله فلسطین را در گرو توجه حقوق بشری و جهانی به موضوع فلسطین، بیداری امّت اسلامی، بازگشت به هویت اسلامی، بسیج امّت اسلامی و اتحاد دولتهای عربی و اسلامی و دوری از استعمارگران میدانست.
کاشفالغطاء
فلسطین
صهیونیسم
قدس
بیداری اسلامی
یهودیان
کشورهای عربی
2019
12
22
245
266
https://sm.psas.ir/article_38571_131e925242b4dd50292084a1d0fda132.pdf
سیاست متعالیه
2345-2676
2345-2676
1398
7
27
بررسی عوامل سیاسی- اجتماعی ناکامیهای بیداری اسلامی در مصر (2012-2013م) براساس «مکعب بحران»
امیرحسین
مرادپوردهنوی
محمد
ستوده
هدف پژوهش حاضر بررسی نقصان حکومت اسلامگرای مرسی و عوامل سیاسی موثر در سقوط وی بود. در تحلیل مطالب از مدل «هرمن کان» در «نظریه مکعب بحران» استفاده شد. با توجه به این مدل شرایط ناکامی بیداری اسلامی در مصر و عدم تحقق اهداف انقلاب به عنوان یک وضعیت بحران برای بیداری اسلامی لحاظ شده و راههای خروج از بحران از جهت ماهیت، زمینهها، علل و راهبردهای جمهوری اسلامی در مواجهه با ناکامی بیداری اسلامی در مصر بررسی شد. روش پژوهش توصیفی - تحلیلی بوده و نتایج نشان داد مهمترین زمینهها و عوامل سیاسی سقوط دولت اخوانی مرسی عبارت است از نزاعها و رقابتهای ایدئولوژیکی زمان انقلاب که بین قبطیان، صوفیان و سلفیها شکل گرفت، فقدان و ضعف رهبری انقلاب که اخوان عملکرد خوبی در هدایت مردم نداشت و سه روز بعد از قیام مردم به التحریر قاهره پیوستند، تکیه بیش از حد به نظامیان و عدم تغییر سران نظامی مبارک در دولت مرسی، عدم حمایت سیاسی- اجتماعی الازهر از دولت انقلابی مرسی، ناتوانی مرسی در دولتسازی ونهادسازی و ابقای ساختار دوره مبارک و مداخله قدرتهای خارجی نظیر آمریکا، اسرائیل و عربستان در امور مصر. در کنار این عوامل رأی شکننده 51 درصدی مرسی در انتخابات، کودتای نظامیان را تسهیل کرد. این نکته نشان میدهد که از یکسو مرسی نمایندگی اکثریت جامعه را ندارد و از سوی دیگر نشانگر خواستهای متفاوت مرسی و جامعه بود. همچنین زمان اندک، دولت مرسی را برای مقابله با تهدیدات غافلگیر کرد و حکومت وی دچار بحران شد.
بیداری اسلامی
مصر
نظریه مکعب بحران
محمد مرسی
جامعه الازهر
اخوان المسلمین
ژنرال سیسی
2019
12
22
267
296
https://sm.psas.ir/article_38580_d617556955da0c89276f1ef3813ed3ca.pdf