TY - JOUR ID - 45023 TI - تاریخ مفهوم علوم انسانی اسلامی در ایران معاصر JO - سیاست متعالیه JA - SM LA - fa SN - 2345-2676 AU - صدرا, محمد AD - استادیار، دانشگاه زنجان، زنجان؛ عضو انجمن مطالعات سیاسی حوزه، ایران Y1 - 2020 PY - 2020 VL - 8 IS - 29 SP - 71 EP - 90 KW - اسلامی‌سازی علوم KW - علوم انسانی اسلامی KW - انقلاب فرهنگی KW - تولید علم KW - توسعه علمی DO - 10.22034/sm.2020.135425.1584 N2 - هدف پژوهش حاضر مطالعه تاریخ مفهوم علوم انسانی اسلامی در ایران معاصر بود. در این راستا و با روش توصیفی-تحلیلی نشان داده شد که «مفهوم علوم انسانی اسلامی» توسط سید جمال و با معکوس کردن تلاش نوگرایانه سر سید احمدخان در خلال تماس جهان اسلام با غرب به ویژه در شبه قاره هند و در رابطه با مفاهیم «انحطاط» و «اصلاح» شکل گرفت. این کار با تفکیک هوشمندانه سیدجمال بین مفاهیم «علم و تجدد» از سویی و از سوی دیگر، «دین و سنت» انجام شد. این مفهوم با ورود مارکسیسم خودساخته ارانی در مناقشه بین سنت روحانیت و سنت چپ مارکسیستی مورد توجه و مناقشه و تأکید قرار گرفت. با پیش فرض مادر علوم بودن فلسفه از طرف هر دو سنت فکری، فلسفه‌های موجود از سوی سنت روحانیت به صورت کلی به دو نوع الحادی و الهی تقسیم و لذا مفهوم علوم انسانی اسلامی ایجاد شده در متون سیدجمال بار دیگر و در مواجه با مارکسیسم، جانی دوباره یافت. این مناقشه که در اصل سیاسی بود، پس از انقلاب یکی از مفاهیم سیاسی اصلی در حوزه علمی مورد توجه قرار گرفت و با مفهوم «انقلاب فرهنگی» وارد مرحله‌ای جدید گردید. این مفهوم در زمینه سیاسی و اجتماعی پس از انقلاب در عصر جمهوری اسلامی با مفاهیم دیگری چون «تولید علم»، «نظریه‌پردازی» در حوزه علوم انسانی و «ایجاد و احیای علوم و تمدن اسلامی» و در نهایت مفهوم «توسعه و پیشرفت» و «ورود به عصر جدید با حفظ هویت اسلامی»، گره خورده و محل مناقشه و بحث قرار گرفت که هنوز ادامه دارد. UR - https://sm.psas.ir/article_45023.html L1 - https://sm.psas.ir/article_45023_2321cf4123d7ee7ad07333669a1b9c50.pdf ER -