ORIGINAL_ARTICLE
نظریه منشاء صدور در علم دینی و نسبت آن با فقه حکومتی
هدف پژوهش حاضر تبیین جایگاه علم در تدوین فقه حکومتی و طراحی نظامهای فقهی آن است. این پژوهش با روش تحلیلی، به چیستی، سطوح، مسائل، مبانی، روششناسی و آثار نظریه منشاء صدور پرداخته است. براساس یافتههای پژوهش میتوان گفت سطح نخست علم دینی «وحی و تفسیرهای مفسران معصوم وحی» بوده و سطح دوم آن، استنباط «دقیق»، «همهجانبه»، «سیستمی» و «حکومتی» فقیه از دین است. این نظریه بر این باور است که همه مسائل علوم اعم از توصیفات هستی و تجویزات آن در قرآن موجود میباشد. مهمترین آثار نظریه منشاء صدور دستیابی به فقه حکومتی و نظامهای فقهی آن همچون اقتصاد، سیاست، امنیت، هنر و رسانه و سایر نظامهای فقهی است.
https://sm.psas.ir/article_239913_bc35f0f458b26df76e1179543d23c52b.pdf
2020-11-21
7
26
10.22034/sm.2020.137956.1618
علم دینی
فقه حکومتی
نظریه منشاء صدور
محمدرضا
پیری
piry313@yahoo.com
1
دانشجوی دکتری مدرسی معارف اسلامی، دانشگاه قم، قم، ایران
LEAD_AUTHOR
سلیمان
خاکبان
khakban34@gmail.com
2
استادیار، گروه معارف اسلامی، دانشگاه قم، قم، ایران
AUTHOR
ولیالله
نقیپورفر
v_naghipoor@qom.ac.ir
3
استادیار، گروه معارف اسلامی، دانشگاه قم، قم، ایران
AUTHOR
قرآن کریم.
1
ایزدهی، سیدسجاد (1394). ماهیت فقه سیاسی. حقوق اسلامی، 44: ص153 ـ 178.
2
آخوند خراسانی، محمدکاظم (۱۴۱۲ق). کفایه الاصول. قم: آلالبیت(ع)، ج1.
3
بجنوردی، سیدمحمد (1401ق). قواعد فقهیه. تهران: عروج، ج1.
4
حر عاملی، محمد بن حسن (1409ق). وسائل الشیعه. قم: مؤسسة آل البیت(ع)، ج27.
5
حمداللهی اسکویی، احمد (1391). جایگاه منطق در تقسیمبندی علوم ارسطو. پژوهشهای فلسفی،10: ص 63 ـ 96.
6
حویزی، عبدعلیبنجمعه (1383). نورالثقلین. مصحح سیدهاشم رسولی. قم: دارالتفسیر، ج1.
7
حیدری، علی نقی (1412ق). الاجتهاد و التقلید (اصول الاستنباط). قم: دارالمعارف الاسلامیه.
8
خاکبان، سلیمان (1389). ماجرایی جدایی حوزه و دانشگاه. قم: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
9
خمینی، سید روحالله (1414). مناهج الوصول. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ج1.
10
رهدار، احمد؛ مشکانی، عباسعلی؛ مشکانی، عبدالحسین؛ نیکبین، مهدی (1392). فقه حکومتی؛ نرمافزار نهایی مدیریت جامعه در فرایند تکاملی انقلاب اسلامی. اسلام و پژوهشهای مدیریتی، 2: ص 45 ـ 68.
11
سیدمرتضی، علی (۱۳۴۸). الذریعه الی اصول الشریعه. مصحح گرجی. تهران: انتشارات و چاپ، ج2.
12
صدر، سیدمحمدباقر (۱۴۲۴ق). اقتصادنا. قم: مرکز الأبحاث و الدراسات التخصصیة للشهید الصدر.
13
طباطبایی، سید محمدحسین (1390). المیزان فی تفسیر القرآن. بیروت: مؤسسه اعلمی، ج12.
14
طبرسی، فضل بن حسن (1386). مجمع البیان لعلوم القرآن. قم: مجمع جهانی تقریب مذاهب، ج4.
15
طوسى، محمد بن حسن (1411ق). الغیبه. مصحح عبادالله تهرانی، علیاحمد ناصح. قم: دارالمعارف الاسلامیه.
16
علوى، سید عادل بن على بن الحسین (1421ق). القول الرشید فی الاجتهاد و التقلید. قم: مرعشی نجفی، ج1.
17
عیاشی، محمد بن مسعود (1380). تفسیر العیاشی. تهران: المطبعه العلمیه، ج1.
18
فاروقی، اسماعیل رجا (1385). توضیحاتی ناگریز در اسلامیسازی معرفت. تدوین و ترجمه مجید مرادی. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
19
قربانزاده، مهدی (1394). ارزیابی ادله موافقان و مخالفان علم دینی. قم: ادیان.
20
قربانزاده، مهدی (1387). نهضت نرمافزاری از نگاه مقام معظم رهبری. قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
21
کرباسیزاده، علی؛ شیراوند، محسن (1394). تبیین علل معرفتی بحرانهای زیست محیطی در تطبیق مبانی فلسفی فرانسیس بیکن و ملاصدرا. اخلاق زیستی، 17: ص 11 ـ 32.
22
کلینی، محمد بن یعقوب (1407ق). کافی. مصحح علیاکبر غفاری، محمد آخوندی. تهران: دارالکتب الاسلامیه، ج1.
23
مجلسی، محمدباقر (1392). حق الیقین. تهران: علمیه اسلامیه.
24
مشکانی، عباسعلی؛ مشکانی، عبدالحسین (1390). درآمدی بر فقه حکومتی از دیدگاه مقام معظم رهبری. حکومت اسلامی، 60: ص 155 ـ 184.
25
مکارم شیرزای، ناصر (1372). قلمرو معارف قرآن و ارزش فهم ما از قرآن. معرفت، 5: ص 5 ـ 15.
26
میثمی، سایه (1383). ویلیام اکامی و در افکندن طرح تجربهگرایی. ناقد، 2: ص 137 ـ 154.
27
میرباقری، سیدمهدی (1398). عصر جدید؛ خوانشی از مفاهیم و راهبردهای بیانیه گام دوم. قم: تمدن نوین اسلامی.
28
نصر، سیدحسین (1378). نیاز به علم مقدّس. ترجمه حسن میانداری. قم: مؤسسة فرهنگی طه.
29
نوایی، علیاکبر (1381). موضوعشناسی فقهی و رابطه آن با علوم. پژوهشهای اجتماعی اسلامی،34: ص 104 ـ 131.
30
هروی، أحمد بن محمد (1419ق). الغریبین فی القرآن والحدیث. ریاض: نزار مصطفى الباز، ج2.
31
ORIGINAL_ARTICLE
نقد نسبت اقتدارگرایی با مدینه فاضله فارابی
هدف این پژوهش ارزیابی استدلالهای ایده اقتدارگرا بودن مدینه فاضله فارابی بود. مهمترین استدلالها از سوی صاحبان این ایده با تکیه بر حضور سه عنصر فرادستی، اتوپیاگرایی و خشونت در مدینه فاضله فارابی مطرح شدند. در این راستا و با روش تفسیری تلاش شد تا با استخراج استدلالهای ایده اقتدارگرا بودن مدینه فاضله فارابی، نادرستی آن براساس تفسیر متون فارابی اثبات گردد. نتایج نشان داد که هرچند در روابط میان اعضای مدینه فاضله فارابی فرادستی وجود دارد، اما اقتدارگرایانه نیست. همچنین با ارائه شواهدی معلوم گردید مدینه فاضله او عاری از ابعاد اتوپیایی است، او تلاش کرده است تا مدینهای را در افق زمان و زمین ترسیم نماید، نه در عالَم مجردات عقلی. خشونت نیز آنگونه که صاحبان این ایده مطرح کردهاند، در مدینه فاضله فارابی وجود ندارد.
https://sm.psas.ir/article_239914_e7315311aab5af80a4efd762e9d1b3b2.pdf
2020-11-21
27
46
10.22034/sm.2020.120374.1500
اقتدارگرایی
فرادستی
اتوپیا
خشونت
نوابت
مدینه فاضله
فارابی
سیدمحمدهادی
مقدسی
smohamadhm11@gmail.com
1
دانشجوی دکتری، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، قم، ایران
LEAD_AUTHOR
محسن
رضوانی
razviani151@yahoo.com
2
دانشیار، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی؛ عضو انجمن مطالعات سیاسی حوزه، قم، ایران.
AUTHOR
فارابی، ابونصر محمد بن محمد (۱۹۹۳م). فصول منتزعه. تصحیح فوزی متری نجار. بیروت: دارالمشرق.
1
فارابی، ابونصر محمد بن محمد (۱۹۹۵الف). تحصیل السعاده. تصحیح علی بوملحم. بیروت: دار و مکتبه الهلال.
2
فارابی، ابونصر محمد بن محمد (۱۹۹۵ب). آراء أهل المدینة الفاضله و مضاداتها. تصحیح علی بوملحم. بیروت: دار و مکتبه الهلال.
3
فارابی، ابونصر محمد بن محمد (۲۰۰۵م). احصاء العلوم. تصحیح عثمان امین. پاریس: دار بیلیون.
4
فیرحی، داود (۱۳۸۴). نظام سیاسی و دولت در اسلام. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی در دانشگاهها.
5
احمدوند، شجاع (۱۳۹۵). قدرت و دانش در ایران دوره اسلامی. تهران: نشر نی.
6
اونیل، پاتریک (۱۳۸۵). مبانی سیاست تطبیقی. ترجمه سعید میرترابی. تهران: نشر قومس.
7
آرنت، هانا (۱۳۹۴). توتالیتاریسم. ترجمه محسن ثلاثی. تهران: نشر ثالث.
8
برلین، آیزا (۱۳۸۰). چهار مقاله درباره آزادی. ترجمه محمدعلی موحد. تهران: انتشارات خوارزمی.
9
پوپر، کارل (۱۳۸۰). جامعه باز و دشمنان آن. ترجمه عزتاله فولادوند. تهران: شرکت سهامی انتشارات خوارزمی.
10
دوانی، محمد بن اسعد (۱۳۹۱). اخلاق جلالی. تصحیح عبدالله مسعودی آرانی. تهران: اطلاعات.
11
روزنتال، اروین (۱۳۸۸). اندیشه سیاسی اسلام در سدههای میانه. ترجمه علی اردستانی. تهران: نشر قومس.
12
طباطبایی، سید جواد (۱۳۸۳). زوال اندیشه سیاسی در ایران. تهران: انتشارات کویر.
13
فارابی، ابونصر محمد بن محمد (۱۴۲۱ق). السیاسه المدنیه. تصحیح علی بوملحم. بیروت: دار و مکتبه الهلال.
14
فارابی، ابونصر محمد بن محمد (۱۹۹۱م). الملة و نصوص أخری. تصحیح محسن مهدی. بیروت: دارالمشرق.
15
فیرحی، داود (۱۳۷۸). قدرت، دانش و مشروعیت در اسلام. تهران: نشر نی.
16
قربانی، مهدی؛ امیدی، مهدی (۱۳۹۶). وحدتگرایی و کثرتگرایی در فلسفهی سیاسی مشاء. سیاست متعالیه، شماره 18: ص 49-68.
17
کاپلستون، فردریک (1370). تاریخ فلسفه. ترجمه امیر جلالالدین اعلم. تهران: انتشارات سروش.
18
کامو، آلبر (۱۳۷۴). انسان طاغی. ترجمه مهبد ایرانیطلب. تهران: نشر قطره.
19
کشفی، جعفر بن أبی اسحاق (۱۳۸۱). تحفه الملوک. تصحیح عبدالوهاب فراتی. قم: بوستان کتاب.
20
مکلین، ایان (۱۳۸۷). فرهنگ علوم سیاسی آکسفور. ترجمه حمید احمدی. تهران: نشر میزان.
21
منتسکیو، شارل لوئی دوسکوندا (۱۳۴۹). روح القوانین. ترجمه علیاکبر مهتدی. تهران: انتشارات امیرکبیر.
22
موسولینی، بنیتو (۱۳۷۶). فاشیسم. در: خرد در سیاست. ترجمه عزتاله فولادوند. تهران: طرح نو.
23
نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد (۱۳۸۷). اخلاق ناصری. تهران: انتشارات خوارزمی.
24
همپتون، جین (1389). فلسفه سیاسی. ترجمه خشایار دیهیمی. تهران: طرح نو.
25
هیتلر، آدلف (۱۳۹۰). نبرد من. ترجمه عنایت. تهران: دنیای کتاب.
26
هیوود، اندرو (۱۳۹۱). مفاهیم کلیدی در علم سیاست. ترجمه حسن سعیدکلاهی و عباس کاروان. تهران: علمی و فرهنگی.
27
L’Arrivee, R. (2014). Discrimination and Violence in Alfarabi’s Virtuous City: A Response to Alireza Omid Bakhsh. Utopian Studies, 25(2): P. 432-449.
28
ORIGINAL_ARTICLE
مناسبات دین و سیاست در اندیشه فقهای عصر قاجار
هدف پژوهش حاضر بررسی مناسبات دین و سیاست در اندیشه فقهای عصر قاجار است. در این راستا، با استفاده از روش هرمنوتیک روشی اسکینر، با تحلیل پیوند دین و سیاست در میان فقهای عصر قاجاریه و بیان ضرورت ریاست و حکومت بر مبنای فقهای شیعه در این عصر، مناسبات فقهای عصر قاجار و سلاطین بررسی شد. همچنین جنبههایی از تأملات فقه سیاسی در عصر قاجاریه که بر پایه آن مهمترین تحولات این عصر ازجمله مشروطه رقم خورد نیز مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که قدرت علمای شیعه و نقش مردمی آنان سبب میشد که حکومتهای جور به حمایت آنان نیازمند باشند. فقها نیز از مشروعیت و اقتدار دینی و محبوبیت مردمی خود بهره میگرفتند و با برقراری ارتباط با سلاطین در جهت رفاه و آسایش شیعیان گام برمیداشتند. سلطنت قاجار به جهت عدم پشتوانه مذهبی و عدم محبوبیت مردمی، نیازمند حمایت فقهای شیعه بودند و فقها نیز با توجه به وضع موجود و بحرانهای زمانه خود با حمایت از قاجار بر حقوق عامه مردم و توجه به نیازهای آنان به حکومتگران تأکید میکردند. حکومت مشروطه که با ناکاهیهای فراوان در جامعه ایران حضور یافت، این واقعیت را برای فقهای شیعه به همراه داشت که نظم مردمی حاصل اندیشههای غربی در جامعه مذهبی ایران جایگاهی ندارد و تنها راه رهایی از ظلم، تشکیل حکومت اسلامی و اجرای احکام اسلامی است.
https://sm.psas.ir/article_239912_0440b77f85f1a22ba84f84afb43fcea7.pdf
2020-11-21
47
66
10.22034/sm.2020.108588.1384
روش هرمنوتیک روشی اسکینر
فقه سیاسی
فقهای شیعه
عصر قاجاریه
نهضت مشروطه
رجبعلی
اسفندیار
es.ali45@gmail.com
1
استادیار، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، قم، ایران.
LEAD_AUTHOR
ابوفارس، محمد عبدالقادر (1998). الفقه السیاسی عند الامام الشهید حسن البناء. عمان: دار عمار.
1
اسکینر، کوئنتین (1390). آزادی مقدم بر لیبرالیسم. ترجمه فریدون مجلسی. تهران: فرهنگ جاوید.
2
انصاری، شیخ مرتضی (1368). فرائد الاصول. قم: مجمع الفکر الإسلامی، ج1.
3
انصاری، شیخ مرتضی (1374). المکاسب. قم: دهقانی.
4
آجدانی، لطفالله (1383). علما و انقلاب مشروطیت ایران. تهران: نشر اختران.
5
آخوند خراسانی، محمدکاظم (1406ق). حاشیة المکاسب. مصحح سیدمهدی شمسالدین. تهران: وزارت ارشاد اسلامی.
6
پولاک، یاکوب ادوارد (1361). سفرنامه پولاک «ایران و ایرانیان». ترجمه کیکاووس جهانداری. تهران: خوارزمی.
7
ترکمان، محمد (1362). رسائل اعلامیهها مکتوبات و روزنامه شیخ فضلالله نوری. تهران: رسا.
8
تنکابنی، میرزا محمد (1413ق). قصص العلماء. بیروت: دارالمحجه البیضاء.
9
تیموری، ابراهیم (1363). عصر بیخبری یا امتیازات ایران. تهران: انتشارات اقبال.
10
حائری، عبدالهادی (1360). تشیع و مشروعیت در ایران. تهران: امیرکبیر.
11
ذبیحزاده، علینقی (1382). رهبران دینی در نهضت مشروطه. قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
12
رهبری، مهدی (1385). هرمنوتیک و سیاست. تهران: انتشارات کویر.
13
ریختهگران، محمدرضا (1378). منطق و مبحث هرمنوتیک (اصول و مبانی تفسیر). تهران: نشر کنگره.
14
سایکس، سرپرسی (1380). تاریخ ایران. ترجمه محمدتقی فخرداعی. تهران: افسون.
15
سبط شیخ، ضیاءالدین (1373). زندگینامه استاد فقهاء شیخ انصاری. قم: کنگره جهانی بزرگداشت دویستمین سالگرد تولد شیخ انصاری.
16
شکوری، ابوالفضل(1377). فقه سیاسی. قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی.
17
علوی، سید نادر (1384). هویت فقه سیاسی. پژوهش و حوزه، 6(21).
18
کاشف الغطاء، شیخجعفر (1226ق). بغیه الطالب فی معرفه المفروض والواجب. بیجا: بینا.
19
کاشف الغطاء، شیخجعفر (1412ق). شرح القواعد. محقق السید محمدحسین رضوی کشمیری. قم: انتشارات سعید ابن جبیر.
20
کاشف الغطاء، شیخجعفر (بیتا). کشف الغطاء عن الشریعة الغرّاء. اصفهان: انتشارات مهدوی (چاپ سنگی).
21
کدی، نیکی (1381). ایران دوره قاجار و برآمدن رضاخان(1314-1175). تهران: ققنوس.
22
الگار، حامد (1369). دین و دولت در ایران و نقش علما در دوره قاجار. ترجمه ابوالقاسم سرّی. تهران: توس.
23
لکزایی، نجف (1385). چالش سیاست دینی و نظم سلطانی. قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
24
میراحمدی، منصور (1386). ویژگیهای معرفتشناختی فقه سیاسی شیعه و اهلسنت. در: علیاکبر علیخانی و همکاران. روششناسی در مطالعات سیاسی اسلام. تهران: دانشگاه امام صادق(ع).
25
میرزای قمی (بیتا). رساله اصول دین. چاپ سنگی.
26
نائینی، محمدحسین (1361). تنبیه الامه و تنزیه المله با مقدمه و پانوشت سیدمحمود طالقانی. تهران: شرکت سهامی انتشار، چاپ هفتم.
27
نجفی، محمدحسن (1400ق). جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام. بیروت: دار الإحیاء التراث العربی.
28
نراقی، ملااحمد (1330). سیف الامه. نسخه چاپ سنگی.
29
نراقی، ملااحمد (1417ق). عوائد الایام. قم: مرکز النشر الاسلامی التابع لمکتب العلام اسلامی.
30
Quentin, S. (1969). Meaning and Understanding in the History of Ideas. History of Theory, Vol. 8.
31
Quentin, S.(1972).Motives, Intention and Interpretation of Texts. New Literary history, Vol.3, No.2.
32
ORIGINAL_ARTICLE
تدابیر پیشگیری اجتماعی اسلام در صیانت از آزادی عقیده و اظهار آن
هدف پژوهش حاضر بررسی راهبردهای پیشگیری اجتماعی جمهوری اسلامی در صیانت از آزادی عقیده و اظهار آن براساس آموزههای اسلامی است. روش پژوهش توصیفی– تحلیلی بوده و نتایج نشان داد، اسلام تدابیر ویژهای برای پیشگیری اجتماعی در راستای صیانت از آزادی عقیده و اظهار آن ارائه کرده و پیشگیری اجتماعی از منظر وسیعی در متون اسلامی مورد توجه قرار گرفته است. همچنین اسلام تدابیری همچون ترویج تعقلگرایی، جلوگیری از فقر و احساس فقر، گسترش آزاداندیشی و نقادی و ترویج مباحثات دینی و نصیحت کارگزاران و مصونیت منتقدین جهت کاهش بزهکاری احتمالی در این حوزه را مطرح میکند که باید مورد نظر قرار گیرد و قبل از استفاده از اقدامات قهری و کیفری در راستای صیانت از آزادی عقیده و اظهار آن، از این تدابیر بهره برد و در جامعه پیادهسازی نمود و نباید غفلت کرد که سخن از تدابیر پیشگیرانه به منزله حذف اقدامات قهری و کیفری نیست و از مجازات به عنوان آخرین اقدام برای کسانی که به تدابیر پیشگیرانه بیتوجهی کرده و راه انحرافی خود را طی میکنند، نمیتوان تردید کرد.
https://sm.psas.ir/article_239904_5b6d4693a0023ad397b8949c58f64d62.pdf
2020-11-21
67
82
10.22034/sm.2020.137216.1608
تعقلگرایی
آزاداندیشی
پیشگیری اجتماعی
انتقاد
آزادی عقیده
سید محمد مصطفی
حسینی کاشانی
svp1387@yahoo.com
1
دانشجوی دکتری، عضو هیات علمی گروه حقوق، مجتمع آموزش عالی علوم انسانی -اسلامی، جامعه المصطفی العالمیه، قم، ایران
LEAD_AUTHOR
محمدعلی
حاجی ده آبادی
dr_hajidehabadi@yahoo.com
2
دانشیار، گروه حقوق جزا و جرمشناسی، دانشکده حقوق، دانشگاه قم، قم، ایران.
AUTHOR
قرآن کریم
1
نهجالبلاغه
2
ابن ابی الحدید (1378ق). شرح نهجالبلاغه. تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم. قم: نشر اسماعیلیان، ج 17.
3
ابن فارس، احمد (بیتا). معجم مقائیس اللغه. تحقیق محمد هارون. قم: دارالکتب العلمیه، ج5.
4
ابن منظور (1405ق). لسان العرب. قم: نشر ادب حوزه، ج2.
5
اسحاقی، حسین (1382). آزادی بیان در اسلام. رواق اندیشه، شماره 24.
6
آمدی، عبدالرحمن بن محمد (1407ق). غرر الحکم و درر الکلم. قم: دارالکتاب الاسلامی، ج2.
7
جوهری، اسماعیل بن حماد (1407ق). تاج اللغه و صحاح العربیه. بیروت: دارالعام للملائین، ج2.
8
حاجی دهآبادی، محمدعلی (1397). جرمشناسی کاربردی. قم: مرکز بینالمللی ترجمه و نشر المصطفی.
9
حرانی، ابن شعبه (1384ق). تحف العقول.تصحیح علی اکبر غفاری. تهران: انتشارات کتابفروشی اسلامیه .
10
حرعاملی، محمد بن حسن (1416ق). وسایل الشیعه. قم: موسسه آلالبیت(ع)، ج17.
11
دهخدا، علی اکبر (1372). لغتنامه. تصحیح محمد معین و جعفر شهیدی. تهران: موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران، ج2.
12
راغب اصفهانی، حسین بن محمد (1412ق). المفردات فی غریب القرآن. تحقیق صفوان عدنان داوودی. بیروت: دارالقلم.
13
سی، ولش براندون؛ پی، فارینگتون دیوید (1394). پیشگیری از جرم و سیاست عمومی. در: دانشنامه پیشگیری از جرم آکسفورد. به کوشش حمیدرضا نیکوکار؛ با دیباچه حسین نجفی ابرندآبادی. تهران: میزان.
14
شیخ طوسی (1412ق). النهایه فی مجرد الفقه و الفتاوی. بیروت: دارالکتب العربیه.
15
شیخ طوسی (1417ق). العده فی الاصول الفقه. قم: ستاره، ج2.
16
صفا تاج، مجید (1383). آزادی اندیشه. تهران: انتشارات آرون.
17
طباطبایی، سید محمدحسین (1374). تفسیر المیزان. ترجمه سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: انتشارات اسلامی، چاپ پنجم، ج2،10.
18
کلینی، محمد بن یعقوب (1407ق). الکافی. تصحیح علی اکبر غفاری و محمد آخوندی. تهران: دارالکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ج1-2.
19
کیخا، نجمه؛ کثیری ماهوری، میترا (1399). نحوه مواجهه با مخالفان در قرآن. سیاست متعالیه، 8(29).
20
گسن، ریمون(1370). جرمشناسی کاربردی. ترجمه مهدی کینیا. تهران: چاپ علامه طباطبایی.
21
لیثی واسطی، علی بن محمد (1376). عیون الحکم و المواعظ. قم: دارالحدیث.
22
مجلسی، محمدباقر (1403ق). بحار الانوار. مصحح جمعى از محققان. بیروت: موسسه الوفاء، ج75.
23
مردانی نوکنده، محمّدحسین (1394). سالمسازی جامعه از آلودگیهای اخلاقی در حکایات قرآن. پژوهشنامه معارف قرآنی، دوره 6، شماره 22.
24
مطهری، مرتضى(1390). فقه و حقوق (مجموعه آثار). قم: انتشارات صدرا، ج2، 24، 20.
25
مطهری، مرتضی (1364). پیرامون جمهوری اسلامی ایران. تهران: انتشارات صدرا.
26
معلوف، لویس (1386). المنجد. ترجمه محمد بندر ریگی. تهران: انتشارات ایران، ج2.
27
موحدی ساوجی، محمدحسن (1397 ). مناسبات قرآنی. قم: نشر دانشگاه مفید.
28
موحدی ساوجی، محمدحسن (1398). دین و جمهوریت. تهران: انتشارات سرایی.
29
نجفی، محمدحسن (بیتا). جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام. بیروت: داراحیاء التراث العربی.
30
ORIGINAL_ARTICLE
سرشت دولت در عصر غیبت از منظر سیدجعفرکشفی
هدف پژوهش حاضر بررسی سرشت دولت در عصر غیبت از دیدگاه سیدجعفر کشفی، یکی از علمای شیعه عصر فتحعلی شاه قاجار میباشد. در این راستا و با روش توصیفی- تحلیلی، ارکان تفکر سیاسی، روابط سیدجعفر کشفی با فتحعلی شاه قاجار، ضرورت وجود دولت و انواع دولت و ویژگیهای حاکم از منظر وی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل نشان داد، سید جعفر کشفی با طرح شرایط سختگیرانهای پیرامون اوصاف فقیه حاکم، هیچ یک از فقیهان عصر خود را نامزد چنین منصبی نمیداند. همین نگاه کافی است تا کشفی از نظریه ریاست افاضل یا ریاست دو حاکمی بر عرفیات و شرعیات دفاع کند. از دیدگاه او سلطان عادل بر امور دنیوی حکومت میکند و اعتبار و مشروعیت را به طور خاص از عهدنامه مالک اشتر میگیرد و فقیه نیز بر امور شرعی مانند امور حسبیه و قضاوت و اداره موقوفات و غیره تصرف دارد. این نظریه که با عناوین متعددی در دورههای بعد مورد توجه قرار گرفت، به نوعی بنیان نظریه مشروطه نیز به حساب میآید، چرا که مشروطیت از زعامت سلطان بر حوزه غیرمنصوصات و تصرفات فقیه در حوزه منصوصات دفاع می کرد.
https://sm.psas.ir/article_239906_d879f84b882ecd757c352e3d8acc3ff1.pdf
2020-11-21
83
108
10.22034/sm.2020.113102.1432
دولت
سیدجعفر کشفی
عصر قاجار
عصر غیبت
حاکم اسلامی
علمای دینی
صادق
کریمی
karimi1351@gmail.com
1
دانشجوی دکتری، گروه تاریخ، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران.
AUTHOR
علیرضا
ابطحی
abtahi1342@yahoo.com
2
استادیار، گروه تاریخ ، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران
LEAD_AUTHOR
اعتماد السلطنه، محمدحسن خان (1307). المآثر و الآثار. تهران(نسخه چاپ سنگی).
1
اعتماد السلطنه، محمدحسن خان (1346). روزنامه خاطرات اعتماد السلطنه. تهران: انتشارات امیرکبیر.
2
آبراهامیان، یرواند (1383). ایران بین دو انقلاب. ترجمه احمد گلمحمدی، محمدابراهیم فتّاحی لیلایی. تهران: نشر نی.
3
پیرنیا، عباس اقبال (1370). تاریخ ایران. تهران: کتابفروشی خیام.
4
حائری، عبدالهادی (1367). نخستین رویارویی اندیشهگران ایران با دو رویه تمدن بورژوازی غرب. تهران: امیرکبیر.
5
حقیقت، عبدالرفیع (1389). دانشمندان ایرانی، از کهنترین زمان تاپایان دوره قاجار. تهران: نشر کومش، ج1.
6
رحمانیان، داریوش (1388). تاریخ تفکر سیاسی در دوره قاجاریه. تهران: نشر پیام نور.
7
زارعی، سعدالله (1384). حکمت کشفی. کیهان فرهنگی، شماره 230: ص40 – 43.
8
ژوبر، پ. آمده (1347). مسافرت در ارمنستان و ایران. ترجمه علی قلی اعتماد مقدم. تهران: انتشارات بنیاد فرهنگ ایران.
9
شمیم، علیاصغر (1371). ایران در دوره سلطنت قاجار. تهران: انتشارات علمی.
10
طباطبایی، سید جواد (1380). دیباچهای بر نظریه انحطاط ایران. تهران: نگاه معاصر.
11
فراتی، عبدالوهاب (1378). اندیشه سیاسی سید جعفر کشفی. قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم.
12
فسایی، حسن بن حسن (1382). فارسنامه ناصری. به تصحیح منصور رستگار فسایی. تهران: امیرکبیر، ج2.
13
کرزن، جرج (1373). ایران و قضیه ایران. ترجمه غلامعلی وحید مازندرانی. تهران: نشر علمی فرهنگی، ج2.
14
کشفی، جعفر بن ابی اسحاق (1375) میزان الملوک و الطوائف و صراط المستقیم فی سلوک الخلائف. به کوشش عبدالوهاب فراتی. قم: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، ج1.
15
کشفی، جعفر بن ابی اسحاق (1381). تحفه الملوک (گفتارهایی در باب حکمت سیاسی). به کوشش عبدالوهاب فراتی. قم: انتشارات بوستان کتاب، ج2.
16
کشفی، جعفر بن ابی اسحاق (بیتا). اجابه المظطرین. بیجا: مطبعه حیدری.
17
ملکم، سرجان (1380). تاریخ کامل ایران. ترجمه میرزا اسماعیل حیرت؛ به کوشش علی اصغر عبدالهی. تهران: انتشارات افسون.
18
ORIGINAL_ARTICLE
سیر تحول مفهوم قاعده نفی سبیل در فقه سیاسی شیعه
هدف پژوهش حاضربررسی سیر تحول مفهوم نفی سبیل در فقه سیاسی شیعه با رویکردی تاریخی است. در این راستا،با روش توصیفی- تحلیلی نشان داده شد کهدایره شمول قاعده نفی سبیل از یک سیر تدریجی به سمت توسعه مفهومی سلطه و نفی انواع آن میباشد. توجه فقها در دوره قاجاریه به آیه نفی سبیل به بویژه در عرصه سیاسی و اجتماعی بیش از فقهای گذشته میباشد. به نظر نمیرسد طرح نفی سبیل به عنوان یک قاعده فقهی در اواسط دوره قاجاریه و تسلط کشورهای غربی بر دیگر کشورها و از جمله کشورهای اسلامی، صرفا یک همزمانی بوده باشد و توجه به دلالتهای عام آیه 141 سوره نساء، از ابتدا مورد توجه فقهای شیعه بوده است. از اواسط قرن سیزدهم هجری با یک جهش جدی در این مفهوم مواجه هستیم. به این معنا که در این دوران نفی سبیل به صورت یک قاعده فقهی صورتبندی شد. یکی از دلائل این موضوع مهم برای فقه و فقه سیاسی شیعه، وجود یک واقعیت اجتماعی و سیاسی مهم، یعنی سلطه کفار بر مسلمانان که تحقق خارجی یافته بود، است. نفی سبیل، در دوران مدرن که دوران سلطهی تفکر و سپس اقتصاد، فرهنگ و سیاست کشورهای مدرن غربی بر جوامع دیگر و از جمله بخشهای وسیعی از جهان اسلام بوده، کاربردهای صریح سیاسی داشته است. عالمان شیعه در دوران معاصر ضمن توجه به دلالتهای سیاسی این قاعده، آن را مبنای نظری مبارزه علیه سلطه خارجی قرار دادهاند.
https://sm.psas.ir/article_239908_2c9944abf27baef2fabfa7b76b045f42.pdf
2020-11-21
109
128
10.22034/sm.2020.119192.1485
فقه سیاسی شیعه
قاعده نفی سبیل
عصر قاجاریه
قواعد فقهی
محمد
شجاعیان
shojaiyan@rihu.ac.ir
1
استادیار،گروه علوم سیاسی، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، قم، ایران.
LEAD_AUTHOR
قرآن کریم.
1
ازغندی، علیرضا (1386). تاریخ تحولات سیاسی و اجتماعی ایران. تهران: سمت.
2
بجنوردی، سید محمدحسن (1384). القواعد الفقهیه. قم: دلیل ما، ج1.
3
بحرانی آل عصفور، یوسف بن احمد (1405ق). الحدائق الناضره فی أحکام العتره الطاهره. قم: انتشارات اسلامی.
4
جمعی از نویسندگان (1384). انقلاب اسلامی ایران. قم: معارف، ویراست چهارم.
5
حسینی شیرازی، سیدمحمد (1413ق). الفقه، القواعد الفقهیه. بیروت: موسسه امام رضا(ع).
6
حسینی مراغهای، میرعبدالفتاح (1417ق). العناوین الفقهیه. قم: انتشارات اسلامی.
7
حسینیان، روحالله (1382). انقلاب اسلامی: سه سال ستیز مرجعیت شیعه در ایران. تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
8
حسینیان، روحالله (1387). انقلاب اسلامی: چهارده قرن تلاش شیعه برای ماندن و توسعه. تهران: مرکزاسناد انقلاب اسلامی.
9
حلی، حسن بن یوسف (1413ق/الف). قواعد الاحکام فی معرفه الحلال و الحرام. قم: انتشارات اسلامی.
10
حلی، حسن بن یوسف (1414ق). تذکره الفقهاء. قم: موسسه آل البیت(ع).
11
حلی، حسن بن یوسف(1413ق/ب). مختلف الشیعه فی احکام الشریعه. قم: انتشارات اسلامی.
12
حلی، یحیی بن سعید (1394). نزهه الناظر فی الجمع بین الاشباه و النظائر. قم: منشورات رضی.
13
خلجی، عباس (1381). اصلاحات امریکایی و قیام پانزده خرداد. تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
14
خمینی، سید روحالله (1421ق). کتاب البیع. تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ج2-1.
15
راوندی، قطبالدین سعید بن عبدالله (1405ق). فقه القرآن. قم: انتشارات کتابخانه آیتالله مرعشی نجفی.
16
زارع قراملکی، محمد (1389). اصول تفکر سیاسی در قرآن. تهران: کانون اندیشه جوان.
17
سیدباقری، سیدکاظم (1394). قدرت سیاسی از منظر قرآن کریم. تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
18
شکوری، ابوالفضل (1377). فقه سیاسی اسلام. قم: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، ویرایش دوم.
19
شیرخانی، علی (1397). تفسیر سیاسی از آیه نفی سبیل. سیاست متعالیه، سال6، شماره23: ص46-28.
20
طبرسی، فضل بن حسن (1410ق). الموتلف من المختلف بین ائمه السلف. مشهد: مجمع البحوث الاسلامیه.
21
طوسی، ابوجعفر محمد بن حسن (1387). المبسوط فی فقه الامامیه. تهران: المکتبه المرتضویه لاحیاء الآثار الجعفریه.
22
طوسی، ابوجعفر محمد بن حسن (1407ق). الخلاف. قم: انتشارات اسلامی.
23
عاملی، زینالدین بن علی (1412ق). الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه. قم: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه.
24
عاملی، زینالدین بن علی (1413ق). مسالک الافهام الی تنقیح شرائع الاسلام. قم: موسسه المعارف الاسلامیه.
25
عاملی، محمد بن مکی (1400ق). القواعد و الفوائد. قم: کتابفروشی مفید.
26
عاملی، محمد بن مکی (1414ق). غایه المراد. قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
27
عمید زنجانی، عباسعلی (1373). فقه سیاسی: نظام سیاسی و رهبری در اسلام. تهران: امیرکبیر.
28
فاضل لنکرانی، محمد (1416ق). القواعد الفقهیه. قم: چاپخانه مهر.
29
کاشف الغطاء، حسن بن جعفر (1422ق). انوار الفقاهه: کتاب المکاسب. نجف: موسسه کاشف الغطاء.
30
کرکی(محقق)، علی بن الحسین (1414ق). جامع المقاصد فی شرح القواعد. قم: موسسه آلالبیت(ع).
31
لکزایی، نجف (1386). درآمدی بر مستندات قرآنی فلسفه سیاسی امام خمینی. قم: بوستان کتاب.
32
محقق سبزواری، محمد بن باقر (1423ق). کفایه الاحکام. قم: انتشارات اسلامی، ج2.
33
مقداد(فاضل)، ابن عبدالله سیوری (1425ق). کنز العرفان فی فقه القرآن. قم: مرتضوی.
34
موسوی بجنوردی، سید محمد (1401ق). قواعد فقهیه. تهران: موسسه عروج، ج1.
35
نجفی، محمدحسن (1404ق). جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام. بیروت: دارإحیاء التراث العربی، ج22،42.
36
نراقی، احمد بن محمدمهدی (1417ق). عوائد الایام فی بیان قواعد الاحکام. قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
37
ORIGINAL_ARTICLE
الزامات اجتماعی- سیاسی پذیرش بیع صبی در امور یسیره؛ با تاکید بر دیدگاه فیض کاشانی
هدف پژوهش حاضر بررسی مسئله اهلیت طرفین در بیع با محوریت نظر فیض کاشانی مبنی بر جواز بیع صبی در اشیاء یسیره و موارد اختلاف آن با دیگر فقیهان است. در این راستا الزامات اجتماعی و سیاسی پذیرش بیع صبی در امور یسیره براساس دیدگاه فیض کاشانی بررسی شد. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و نتایج حاکی از آن است که پذیرش صحت بیع صبی منجر به بسط مفهوم مشارکت اجتماعی و سیاسی خواهد شد. با این توضیح که جواز بیع صبی در امور یسیره، جواز صحت حضور صبی در امور اجتماعی و سیاسیِ یسیره را نیز ایجاد میکند، به نحوی که میتوان ملازمه میان این دو برقرار کرد. این ملازمه، پای صبی را در کنشهای یسیره سیاسی و اجتماعی باز میکند و حضور او در فعالیتهای جمعی مانند «شورا»، «انتخابات» و «حق رأی» و مانند آن برای اظهارنظر در خصوص امور یسیره را وجه شرعی میبخشد.
https://sm.psas.ir/article_239900_4324afa6f079be292ddcc74e42bf7c10.pdf
2020-11-21
129
143
10.22034/sm.2020.120302.1499
فیض کاشانی
اهلیّت
بیع صبی
امور یسیره
فقه سیاسی
محسن
رزمی، محسن
havadar313@yahoo.com
1
استادیار، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران
LEAD_AUTHOR
علیرضا
احمدی
a0124000@yahoo.com
2
دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران.
AUTHOR
حسین
احمری
mo0124000@yahoo.com
3
دانشیار، گروه فقه ومبانی حقوق اسلامی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران.
AUTHOR
قرآن کریم
1
امامی، سید حسن (1356). حقوق مدنی. تهران: کتابفروشی اسلامیه، ج1، چاپ ششم.
2
انصاری، مرتضی (1418ق). المکاسب. قم: تراث الشیخ الأعظم، ج۳.
3
پدرامنیا، اکرم (1387). روانشناسی نوجوانان. تهران: نشر قطره.
4
ﺣﺮﻋﺎﻣﻠﯽ، ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﺣﺴﻦ (١٤٠٩ق). وﺳﺎﺋﻞ اﻟﺸﯿﻌﻪ. ﻗﻢ: ﻣﻮﺳﺴﻪ آل اﻟﺒﯿﺖ(ع)، ج17،27.
5
خمینی، سید روحالله (1410ق). کتاب البیع. قم: موسسه اسماعیلیان، ج2.
6
صفایی، سیدحسین؛ قاسمزاده، سیدمرتضی (1377). دوره حقوق مدنی، اشخاص و محجورین. تهران: انتشارات سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها، چاپ سوم.
7
عابدیان، میرحسین (1387). شروط باطل و تأثیر آن در عقد. تهران: انتشارات جاودانه، جنگل، چاپ دوم.
8
علاّمه حلّی، حسن بن یوسف (1388). تذکره الفقهاء (ط – القدیمه). قم: موسسه آلالبیت(ع)، ج2.
9
فیض کاشانی، محسن (1401ق). مفاتیح الشرایع. قم: مجمع الذخائر الاسلامیه، ج1،3.
10
فیض کاشانی، محسن (1412ق). الوافی. اصفهان: مکتب الامام امیرالمومنین(ع).
11
قمی، شیخ عباس (1423ق). الغایه القصوی فی ترجمه العروه الوثقی. بیجا: منشورات صبح پیروزی، ج1.
12
کاتوزیان، ناصر (۱۳۷۶). حقوق مدنی، قواعد عمومی قراردادها. تهران: شرکت انتشار، چاپ چهارم، ج3،1.
13
کاظمی، اسدالله بن اسماعیل (1273ق). مقابس الانوار و نفایس الاسرار. بیجا: بینا.
14
نجفی، محمدحسن (1404ق). جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام. بیروت: دارإحیاء التراث العربی، چاپ هفتم، ج26.
15
ORIGINAL_ARTICLE
شاخصهای موضوع ولایت فقیه (با تاکید بر اندیشه سیاسی امام خمینی)
هدف پژوهش حاضر تبیین و شاخصبندی موضوع ولایت فقیه با تأکید بر اندیشه سیاسی امام خمینی است. در این راستا و با روش توصیفی-تحلیلی ماهیت و ادلّه ولایت فقیه، وجوب تشکیل حکومت اسلامی بر فقها، فضایل و رذایل اخلاق سیاسی ولی فقیه، شرایط، وظایف و اختیارات ولی فقیه مورد بررسی قرار گرفت. براساس الگوی تقسیم سه بُعدی اسلام و چهارچوب اندیشه سیاسی امام خمینی، موضوع ولایت فقیه به سه قسم فلسفه سیاسی، اخلاق سیاسی و فقه سیاسی تقسیم شد. در مجموع، سی و سه شاخص در ابعاد مختلف موضوع ولایت فقیه استخراج گردید. نُه شاخص در بُعد فلسفه سیاسی، پانزده شاخص در بُعد اخلاق سیاسی و نُه شاخص در بُعد فقه سیاسی ولایت فقیه است. همچنین وجود رابطه منطقی میان سه قسم مذکور از دیگر یافتههای پژوهش حاضر میباشد، یعنی نقص و کمال هر بُعد در ابعاد دیگر مؤثر است.
https://sm.psas.ir/article_239909_ced3282221d4de7eeaf7e326b6643f7f.pdf
2020-11-21
145
164
10.22034/sm.2020.104457.1343
ولایت فقیه
فلسفه سیاسی
اخلاق سیاسی
فقه سیاسی
امام خمینی
ولی فقیه
علی
اکبری معلم
a.akbarimoallem@isca.ac.ir
1
استادیار، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، قم، ایران.
LEAD_AUTHOR
ارسطا، محمدجواد (1394). نگاهی به مبانی تحلیلی نظام جمهوری اسلامی ایران. قم: موسسه بوستان کتاب، چاپ چهارم.
1
اسلامی، سید حسن (1388). امام، اخلاق، سیاست. تهران: موسسه تنظیم و نشرآثار امام خمینی، چاپ سوم.
2
اکبری معلم، علی (1393الف). اندیشه سیاسی امام خمینی و نسل سوم انقلاب اسلامی ایران. قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
3
اکبری معلم، علی (1393ب). اخلاق سیاسی امام خمینی و نسل سوم انقلاب اسلامی ایران. سیاست متعالیه، 2(5): ص103.
4
اکبری، محمدرضا (1377). تحلیلی نو و عملی از ولایت فقیه. بیجا: انتشارات پیام عترت.
5
جوادی آملی، عبدالله (1383). ولایت فقیه: ولایت، فقاهت و عدالت. قم: مرکز نشر اسراء، چاپ چهاردهم.
6
خمینی، سید روحالله (1365). شؤون و اختیارات ولی فقیه. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
7
خمینی، سید روحالله (1371). شرح چهل حدیث. تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، چاپ چهارم.
8
خمینی، سید روحالله (1378الف). صحیفه امام، مجموعه آثار امام خمینی. تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ج9،10،4، 13-14، 16- 18، 21-20، 7.
9
خمینی، سید روحالله (1378ب). ولایت فقیه. تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، چاپ نهم.
10
خمینی، سید روحالله (1391). شرح حدیث جنود عقل و جهل. تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، چاپ چهاردهم.
11
دهخدا، علی اکبر (1373). لغتنامه دهخدا. زیر نظر محمد معین و سیدجعفر شهیدی. تهران: موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران، چاپ اول از دوره جدید، ج13.
12
رجالیتهرانی، علیرضا (1379). ولایت فقیه در عصر غیبت. قم: انتشارات نبوغ.
13
روزنامه جمهوری اسلامی(سه شنبه 17 فروردین 1378).
14
عمید زنجانی، عباسعلی (1373). فقه سیاسی، نظام سیاسی و رهبری در اسلام. تهران: امیرکبیر، ج2.
15
لکزایی، نجف (1386). درآمدی بر مستندات قرآنی فلسفه سیاسی امام. قم: موسسه بوستان کتاب.
16
لکزایی، نجف (1394). اندیشه سیاسی امام خمینی. قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
17
محمدی اشتهاردی، محمد (1379). ولایت فقیه ستون خیمه انقلاب اسلامی. تهران: نشر مطهر.
18
معرفت، محمدهادی (1377). ولایت فقیه. قم: موسسه فرهنگی انتشاراتی التمهید.
19
منتظری، حسینعلی (1369). مبانی فقهی حکومت اسلامی (امامت و رهبری). ترجمه محمود صلواتی. قم: نشر تفکر، ج2.
20
واعظی، احمد (1386). حکومت اسلامی؛ درسنامه اندیشه سیاسی اسلام. قم: مرکز تألیف متون درسی حوزه علمیه قم، چاپ پنجم.
21
الهامینیا، علی اصغر (1385). اخلاق سیاسی. قم: زمزم هدایت.
22
هزاوهئی همدانی، سید محمدمهدی (1378). قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، به همراه نظرات شورای نگهبان. تهران: انتشارات محسن.
23
ORIGINAL_ARTICLE
ارزیابی سیاستگذاری عمومی در نظام جمهوری اسلامی ایران برمبنای نظریهی حکمرانی خوب
هدف پژوهش حاضر، بررسی و ارزیابی سیاستگذاری عمومی در ایران بر مبنای نظریهی حکمرانی خوب است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی بوده و نتایج نشان داد نظام جمهوری اسلامی ایران در سیاستگذاری عمومی برمبنای شاخصههای حکمرانی خوب، چندان موفق نبوده و مشکلاتی در اجرای آن داشته است. در عینحال نباید از ظرفیتهایی مانند قانون اساسی، چشمانداز بیست ساله و حتی برنامههای توسعه برای هدایت نظام سیاستگذاری به سمت برقراری الگوی حکمرانی خوب غافل شد؛ بهویژه آنکه با ابلاغ سیاستهای کلی نظام اداری و اقتصاد مقاومتی، رویهها و فرآیندهای استراتژیک و راهبردی در جهت الگوی حکمرانی خوب طراحی شدهاند.
https://sm.psas.ir/article_239899_8597bdf65125aff34880022cf6907a03.pdf
2020-11-21
165
186
10.22034/sm.2020.136061.1590
سیاستگذاری عمومی
نظام جمهوری اسلامی ایران
نظریهی حکمرانی خوب
مهدی
رضایی قادی
rezaei.mehdi2020@yahoo.com
1
دکتری تخصصی سیاستگذاری عمومی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران
LEAD_AUTHOR
علی
شیرخانی
rooz1357@gmail.com
2
دانشیار، گروه علوم سیاسی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران.
AUTHOR
آرایی، وحید (1394). سیاستگذاری عمومی. تهران: نشر فرهیختگان، چاپ دوم.
1
اشتریان، کیومرث (1385). سیاستگذاری عمومی ایران. تهران: نشر بنیاد حقوقی میزان.
2
اشتریان، کیومرث (1387). اجراپژوهی، چالشهایاجرای سیاستگذاری عمومی در ایران. پروژه اجرا شده در دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام.
3
افتخاری، اصغر (1380). درآمدی بر خطوط قرمز در رقابتهای سیاسی. تهران: نشر فرهنگ گفتمان.
4
بخارایی، احمد (1381). دموکراسی و دشمنانش در ایران: جامعهشناسی فرهنگ سیاسی 1380-1376. تهران: نشر گام نو.
5
بشیریه، حسین (1383). عقل در سیاست، سی و پنج گفتار در فلسفه، جامعهشناسی و توسعه سیاسی. تهران: نشر نگاه معاصر.
6
بشیریه، حسین (1385). دیباچهای بر جامعهشناسی سیاسی ایران: دوره جمهوری اسلامی ایران. تهران: نشر نگاه معاصر.
7
جدینیا، م (1378). خاتمی مشغول سیاست است و از اقتصاد غافل مانده است. ترجمان اقتصادی، شماره 6.
8
شهرامنیا، امیرمسعود (1383). تاثیر جهانی شدن بر دموکراسی در ایران معاصر. پایاننامه دکتری. تهران: دانشگاه تربیت مدرس.
9
عزتی، ابوالفضل (1378). حکومت مردمی و دموکراسی در نظام مذهبی و غیر مذهبی در اسلام و در نظام جمهوری اسلامی ایران. نامه مفید، شماره20.
10
قشقایینژاد، مرجان (1395). اصول حکمرانی خوب در پرتو آراء دیوان عدالت اداری ایران. تهران: انتشارات جنگل.
11
قلی پور، رحمت الله؛ غلامپور آهنگر، ابراهیم (1389). فرایند سیاستگذاری عمومی. تهران: مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی.
12
قلیپور، رحمت الله؛ فقیهی، مهدی (1393). سیاستگذاری و تحلیل سیاستگذاری عمومی. تهران: نشر مهکامه.
13
کمیجانی، اکبر (1382). ارزیابی عملکرد سیاست خصوصیسازی در ایران. تهران: انتشارات معاونت امور اقتصادی، وزارت امور اقتصاد و دارایی.
14
مجتبی اشرفی، غلامرضا (1375). قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران. تهران: نشر گنج دانش.
15
مقدری، مهدی (1395). درآمدی بر حکمرانی خوب. تهران: نشر جنگل.
16
ملک محمدی، حمیدرضا (1394). مبانی و اصول سیاستگذاری عمومی. تهران: نشر سمت.
17
نورانی، سیدمحسن؛ امیرکلائی، اکرم (1393). حکمرانی خوب در اندیشه سیاسی ایرانشهری. تهران: نشر ورسه.
18
هداوند، مهدی (1384). حکمرانی خوب، توسعه و حقوق بشر. حقوق اساسی، شماره 4.
19
وحید، مجید (1395). سیاستگذاری عمومی. تهران: نشر بنیاد حقوقی میزان، چاپ سوم.
20
Transparency International (2006). International corruption perceptions index. Available at: http:// www. Transparency.org/policy_research/surveys_indices/cpi/2006.
21
ORIGINAL_ARTICLE
مبانی مشارکت سیاسی در جمهوری اسلامی ایران
هدف پژوهش حاضر تبیین مبانی مشارکت سیاسی در جمهوری اسلامی ایران است. در این راستا و با روش توصیفی- تحلیلی، برداشتهای نظری و چالشهای عملی ایجاد شده به دلیل تعدد مبانی مشارکت سیاسی و فقدان اجماع نظری مشترک درباره نقش مردم و نیروهای اجتماعی در فرآیند سیاسی نظام جمهوری اسلامی ایران، و راهحلهای برونرفت از آن بررسی شد. یافتهها نشان داد که فقدان اجماع نظری درباره مبانی مشارکت سیاسی و تعدد نگرشها درباره مشارکت افراد و نهادها و سپس تجزیه جامعه به وفاداریهای متضاد، نوعی چالش نظری و بستری برای چالشهای عملی ایجاد کرده و سبب بروز موانعی در روند توسعه شده است. برای حل این مشکل، راهکارهای دموکراتیک مانند گفتگوی آزاد اقناعی، مشارکت نهادمند و رقابت نهادهای مدنی پیشنهاد میشود.
https://sm.psas.ir/article_239911_126b9529ed3aa4830b78b33174d36a63.pdf
2020-11-21
187
206
10.22034/sm.2020.128804.1547
مشارکت سیاسی
انتخابات
جمهوری اسلامی ایران
احزاب سیاسی
زندگی سیاسی
علی
ملکی
ali_malaki70@yahoo.com
1
استادیار، گروه معارف اسلامی، دانشگاه تفرش؛ عضو انجمن مطالعات سیاسی حوزه علمیه قم، ایران.
LEAD_AUTHOR
قرآن کریم
1
ایازی، علی محمد (1385). موانع نظری اندیشه جمهوریت در فرهنگ دینی. در: مجموعه مقالات مردمسالاری. گردآورنده کاظم قاضیزاده. تهران: عروج، ج2.
2
بدیع، برتران (1376). توسعه سیاسی. ترجمه احمد نقیبزاده. تهران: قومس.
3
بشیریه، حسین (1381). دیباچهای بر جامعهشناسی سیاسی ایران. تهران: نشر نگاه معاصر.
4
بهشتی، سید محمدحسین (1364). مشروح مذاکرات مجلس نهایی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران. تهران: مجلس شورای اسلامی، ج1.
5
پای، لوسین دبلیو (1380). بحرانها و توالیها در توسعه سیاسی. تهران: پژوهشکده مطالعات سیاسی.
6
جنتی، احمد (1363). مجموعه سخنرانیهای پیرامون ولایت فقیه. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
7
جوادی آملی، عبدالله (1368). پیرامون وحی و رهبری. قم: اسراء.
8
خاتمی، سید محمد (1378ب). متفکران معاصر و اندیشه سیاسی اسلام. به کوشش مسعود رضوی. تهران: فرزان.
9
خاتمی، سید محمد (1380الف). مردم سالاری. تهران: طرح نو.
10
خاتمی، سید محمد (1380ب). احزاب و شوراها. تهران: طرح نو.
11
خاتمی، سید محمد (1385). مردم سالاری. تهران: طرح نو.
12
زرگرینژاد، عبدالحسین (1378). رسائل مشروطیت. تهران: موسسه تحقیقات و توسعه علوم انسانی.
13
سیفزاده، حسین (1375). نوسازی و دگرگونی سیاسی. تهران: قومس.
14
صالحی نجف آبادی، نعمتالله (1363). ولایت فقیه حکومت صالحان. تهران: رسا.
15
فوزی، یحیی (1392). تحولات سیاسی اجتماعی بعد از انقلاب اسلامی ایران. تهران: عروج، ج2.
16
فیرحی، داود (1392). فقه و سیاست در ایران معاصر تحول حکومتداری و فقه حکومت اسلامی. تهران: نشر نی
17
فیرحی، داود (1394الف). آستانه تجدد. تهران: نشر نی.
18
فیرحی، داود (1396). فقه و حکمرانی حزبی. تهران: نشر نی
19
محمدی نژاد، حسن (1355). احزاب سیاسی. تهران: امیرکبیر.
20
مدنی، سید جلالالدین (1388). تاریخ سیاسی معاصر ایران (از آغاز قاجاریه تا انقلاب مشروطیت، از انقلاب مشروطیت تا انقراض قاجاریه). قم: دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم.
21
مصباح یزدی، محمدتقی (1370). آذرخشی دیگر از آسمان کربلا. قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
22
مصباح یزدی، محمدتقی (1377). حقوق و سیاست در قرآن. قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
23
مصباح یزدی، محمدتقی (1378). پرسشها و پاسخها. قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
24
مصباح یزدی، محمدتقى (1378). سلسله مباحث اسلام، سیاست و حکومت. تهران: سازمان تبلیغات اسلامى، ج3-2.
25
مصباح یزدی، محمدتقی (1378). نظریه سیاسی اسلام. قم: موسسه امام خمینی، ج2.
26
مطهری، مرتضی (1369). پیرامون جمهوری اسلامی. تهران: صدرا، چاپ پنجم.
27
مطهری، مرتضی (1374). مجموعه آثار. تهران: انتشارات صدرا، چاپ چهارم، ج1.
28
مطهری، مرتضی (1377). مجموعه آثار. تهران: انتشارات صدرا، چاپ هشتم، ج1.
29
مطهری، مرتضی (1403ق). بررسی اجمالی مبانی اقتصاد اسلامی. تهران: حکمت.
30
مطهری، مرتضی(1368). گفتارهای معنوی. تهران: انتشارات صدرا، چاپ هشتم.
31
معرفت، محمدهادی (1377). ولایت فقیه. قم: صراط.
32
ملکی، علی (1397). مبانی مشروعیت نظام جمهوریاسلامی ایران. سیاست متعالیه، سال ششم، شماره 21: ص37.
33
منتظری، حسینعلی (1370). مبانی فقهی حکومت اسلامی. ترجمه محمود صلواتی. تهران: تفکر، ج2.
34
مومن قمی، محمد (1378). دین و مشارکت سیاسی. علوم سیاسی، سال دوم، شماره 7: ص19.
35
مومن قمی، محمد (1386). الولایة الالهیه الاسلامیه. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
36
نائینى غروى، مـحمدحسین (1382). تنبیه الامه و تنزیه المله. قم: بوستان کتاب، چاپ هشتم.
37
نقیبزاده، احمد (1380). درآمدی بر جامعهشناسی سیاسی. تهران: سمت.
38
واعظی، احمد (1377). جامعه مدنی جامعه دینی. تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
39
یزدی، محمد (1376).گفتگوی ویژه. روزنامه رسالت، 19 تیر: ص2.
40
یزدی، محمد (1388). در دیدار با مردم. روزنامه فرهیختگان،16 آذر، شماره 898: ص1.
41
Milbrath, L. (1997). Political participation. Rand mc. Nally college publishing company.
42
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی آثار پیشرانهای نوین بر فرهنگ و سیاست فرهنگی در ایران
هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیرات پیشرانهای نوین بر حوزه فرهنگ و سیاستگذاری فرهنگی در ایران است. این پژوهش صرفاً بر پیشرانهای فنآورانه متمرکز بوده و متکی به طبقهبندی چهارگانه از فنآوریهای نوین شامل نانو، زیست فناروی، علوم شناختی و فضای مجازی است. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی بوده و از سیاستپژوهی، مطابق الگوی خطمشیگذاری عمومی بهره گرفته شده، سپس با الهام از تحلیل محتوای کیفی که بهدنبال ردیابی میان معنا و پیرامون آن میباشد و با استفاده از ارزیابیهای نخبگانی نتیجه نهایی بدست آمده است. نتایج نشان داد که علوم شناختی با نمره 7 بالاترین ارتباط را با دیگر فنآوریها دارد و فضای مجازی در رتبه دوم و نانو و فنآوری زیستی در رتبههای بعدی قرار دارند.
https://sm.psas.ir/article_239901_d25c2963c8ee3286057fe2ea882aa76b.pdf
2020-11-21
207
228
10.22034/sm.2020.116732.1468
سیاست فرهنگی
نانو
زیستفنآوری
فضای مجازی
علوم شناختی
پیشرانها
فرشاد
مهدی پور
f.mahdipour@gmail.com
1
استادیار، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، تهران، ایران
LEAD_AUTHOR
استونمن، پائول (1396). نوآوری نرم. ترجمه امیرحسین اسدی، نسترن افشم و عیسی کشاورز. تهران: آیندهپژوهان ابرزندگی.
1
پارسانیا، حمید (1395). روششناسی انتقادی حکمت صدرایی. قم: کتاب فردا.
2
پریی، اعظم السادات؛ حمیدی، حجتالله (1396). ارائه رویکردی برای مدیریت تشخیص سریع برخط با استفاده از فناوری بیومتریک در اینترنت اشیاء. پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات، 33(2): ص 803-859.
3
ثقهلاسلامى، علیرضا (1385). هوش مصنوعى از رهیافت علوم شناختى. تهران: دولتمند.
4
جانفشان، بیتا (1384). نانو تکنولوژی؛ فرصتها و ریسکها. تازههای جهان بیمه، شماره 93: ص 49-58.
5
حبیبا، سعید؛ معلی، مهدی (1389). کارکرد نظام حق اختراع در توسعه زیست فناوری. حقوق پزشکی، شماره 12: ص25-69.
6
حیدری، علی احسان (1386). ملاحظات اخلاقی در بکارگیری فناوری نانو. اخلاق در علوم و فن آوری، 2(3): ص23-30.
7
خرازی، کمال (1386). تأثیر علوم شناختی بر روانشناسی معاصر. تازههای علوم شناختی، 34: ص 77-82.
8
صنعتی، محمدحسین؛ نورایی، منوچهر (1381). برنامهریزی راهبردی پژوهش زیستفناوری پدیدآورده. علوم تربیتی، پژوهش و برنامهریزی در آموزش عالی، 25: ص 211-222.
9
قربانپور دشتکی، علی (1396). رهیافت فرهنگ استراتژیک ملی در الگوی دیپلماسی فرهنگی چند جانبه. سیاست متعالیه، 5(19): ص 95-112.
10
کازرونی، سیدمصطفی؛ تدینی، عباس (1395). کاربردهای نظامی فناوری نانو از منظر حقوق بینالملل بشردوستانه. حقوق بینالملل، شماره 54: ص 257-306.
11
کشاورز ترک، عینالله (1394). طراحی سناریوهای تهدیدات نوظهور فرهنگی انقلاب اسلامی بر مبنای روش عدم قطعیت بحرانی. پژوهشنامه انقلاب اسلامی، شماره 3: ص 1-20.
12
متوسلی، محمود؛ نیکونسبتی، علی (1389). علوم شناختی و عملکرد اقتصادی. تحقیقات اقتصادی، ۹۱: ص 177-199
13
مکبراید، شن (1369). یک جهان، چندین صدا. ترجمه ایران پاد. تهران: سروش.
14
مینو، فرزین و دیگران (1396). ارائه چارچوب فرآیندی شناسایی عدم قطعیتها و پیشرانها (مورد مطالعه: نفت و انرژی). آیندهپژوهی مدیریت، شماره 110: ص 55-69
15
هره، رم (1389). هوش مصنوعی و علوم شناختی. پژوهشگاه مرکز ملی فضای مجازی، قابل دسترس در: http://www.majazi.ir/article/86742-%D9%87%D9%88%D8%B4-%D9%85%D8%B5%D9%86%D9%88%D8%B9%DB%8C-%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85-%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA%DB%8C.html?t=%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA
16
هره، رم (1398). مقدمهای فلسفی بر علوم شناختی. ترجمه حسین شیخرضایی و مجید داودی بلی. تهران: فرهنگ نشر نو.
17
Bainbridge, W.S. & Roco, M.C. (2006). Progressive Convergence: Managing nano-bio-info-cogno innovations. Springer, Dordrecht.
18
Schwartz, P. (1996). The art of the long view: paths to strategic insight for yourself and your company. Crown Pub.
19
ORIGINAL_ARTICLE
تأثیر چالشهای پیشرفت سیاسی بر جهتگیری ائتلاف و اتحاد در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران
هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر چالشهای پیشرفت سیاسی در سطح عدم اجماع نسبی نخبگان و نهادینه نشدن احزاب سیاسی بر روند ائتلاف و اتحادسازی در سیاست خارجی است. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی بوده و با بهرهگیری از نظریه ساختیابی نشان داده شد که چالشهای پیشرفت سیاسی در داخل کشور نه تنها ائتلافسازی را با مشکل مواجه میسازد، بلکه باعث از دست رفتن فرصتهای بینالمللی نیز میشود. تجربه ایران اسلامی در جهتگیریهای متفاوت و عدم اجماع نسبی نخبگان فکری و سیاسی در تعریف شفاف منافع ملی باعث شکلگیری چرخههای بازگشتپذیری و در نتیجه کاهش کارآمدی سیاست خارجی شده است. در این راستا توجه به اسناد بالادستی، قانون اساسی، سند چشمانداز بیست ساله، برنامههای توسعه و خطوط قرمز نظام، تقویت فرهنگ مشارکت سیاسی، مسئولیتپذیری، نهادینهسازی احزاب، ایجاد هماهنگی میان قوا، شفافیت در تعریف اهداف و منافع ملی از یکسو و شناخت همه جانبه محیط، منابع، قواعد، اصول و هنجارهای بینالمللی از سوی دیگر میتواند از راهکارهای کاهش چالشهای پیشرفت سیاسی و در نتیجه افزایش کارآمدی سیاست خارجی کشور باشد.
https://sm.psas.ir/article_239902_8717b734e5b8fb1a1ade8e366ce2944d.pdf
2020-11-21
229
250
10.22034/sm.2020.136639.1599
پیشرفت سیاسی
سیاست خارجی
نخبگان
احزاب
نظریه ساختیابی
ائتلاف سیاسی
محمد
ستوده
m.sotode43@gmail.com
1
دانشیار، دانشگاه باقرالعلوم، قم، ایران
LEAD_AUTHOR
علیرضا
یاری
yari.alireza33@gmail.com
2
دانشجوی دکتری علوم سیاسی، دانشگاه باقرالعلوم، قم، ایران
AUTHOR
احمدینژاد، محمود (6/4/1384). اولین نشست خبری بعد از پیروزی در انتخابات. روزنامه کیهان، سال64، شماره 18265.
1
اخوان کاظمی، بهرام (1373). مروری بر روابط ایران و عربستان در دو دهه اخیر. تهران: سازمان تبلیغات اسلامی.
2
ایوبی، جحتالله (1379). پیدایی و پایایی احزاب سیاسی در غرب. تهران: سروش.
3
پورخوش سعادت، محمد (1391). کاربست ایران هراسی در مهندسی افکار عمومی مردم. پانزده خرداد، سال دهم، شماره 33: ص44.
4
حداد، غلامرضا (1394). ساختار معنایی نواصولگرایان و سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران(1392-1384). پژوهشنامه علوم سیاسی، سال دهم، شماره سوم: ص41-111.
5
دهقانی فیروزآبادی، سید جلال (1391). سیاست خارجی ایران در دوره اصولگرایی. تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق(ع).
6
ذاکریان، مهدی (1380). ارزیابی سیاست خارجی خاتمی از منظر صاحبنظران. تهران: انتشارات همشهری.
7
ریتزر، جورج (۱۳۹۲). مبانی نظریه جامعهشناختی معاصر و ریشههای کلاسیک آن. ترجمه شهناز مسمّی پرست. تهران: انتشارات ثالث.
8
سپاهی، محمدرضا، (12/11/1385). آمادهباش ایرانیها برای فتح بازار آفریقا و آمریکای لاتین. روزنامه قدس، شماره 5500.
9
ستوده، محمد (1393). نقد و بررسی سیاست خارجی ایران. قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
10
ﺳﺠﺎدﭘﻮر، سید محمدکاظم (1381). سیاست خارجی ایران، چند گفتار در عرصه نظری و عملی. تهران: موسسه چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه.
11
سریعالقلم، محمود (1379). سیاست خارجی ایران: بازبینی نظری و پارادایم ائتلاف. تهران: مرکز تحقیقات استراتژیک.
12
سیفزاده، حسین (1375). مبانی و مدلهای تصمیمگیری در سیاست خارجی. تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بینالمللی.
13
شادلو، عباس (1385). اطلاعاتی درباره احزاب و جناحهای سیاسی ایران امروز. تهران: مؤلف.
14
شمسی، عبدالله (1396). جامعهشناسی سیاسی احزاب ایران. قم: پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق(ع)، انتشارات زمزم هدایت.
15
ظریفینیا، حمیدرضا (1378). کالبدشکافی جناحهای سیاسی ایران (1358-1378). تهران: انتشارات آزادی اندیشه.
16
عیوضی، محمدرحیم (1387). تحلیلی بر سیاست خارجی آقای دکتر محمود احمدینژاد. راهبرد یاس، شماره 14: ص 221.
17
قوام، عبدالعلی (1370). اصول سیاست خارجی و سیاست بینالملل. تهران: سمت.
18
کَسل، فلیپ (1383). چکیدة آثار آنتونی گیدنز. حسن چاوشیان. تهران: ققنوس.
19
گلشن پژوه، محمودرضا (1383). پرونده هستهای ایران، روندها و نظرها. تهران: موسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بینالمللی ابرار معاصر.
20
گیدنز، آنتونی (1384). مسائل محوری در نظریه اجتماعی، کنش، ساختار و تناقض در تحلیل اجتماعی. ترجمه محمد رضایی. تهران: سعاد.
21
لاول، جان (1371). چالشهای سیاست خارجی آمریکا. ترجمه حسن نورایی بیدخت. تهران: نشر سفیر.
22
مارش، دیوید؛ استوکر، جری (1393). روش و نظریه در علوم سیاسی. ترجمه امیرمحمد حاج یوسفی. تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
23
متقی، ابراهیم؛ پوستینچی، زهره (1389). الگو و روند در سیاست خارجی ایران. قم: انتشارات دانشگاه مفید.
24
متن قانون نحوه فعالیت احزاب و گروههای سیاسی. خبرگزاری ایسنا، 1/9/1395. قابل دسترس در: https://www.isna.ir/news/ 95090100586
25
مرتجی، حجت (1378). جناحهای سیاسی در ایران امروز. تهران: انتشارات نقش و نگار، چاپ سوم.
26
هالستی، کالویجاکوی (1373). مبانی تحلیل سیاست بینالملل. ترجمه بهرام مستقیمی و مسعود طارمسری. تهران: وزارت امور خارجه.
27
Dessler, D. (1989). What’s at stake in The Agent–structure Debate?. International organization, Vol.43, NO.3.
28
Friedman, G. & Starr, H. (1997). Agency, Structure, and International Politics from ontology to empirical Inquity. Newyork: Routedge.
29
Giddens, A. (1990). Central Problems in social theory: Action, stacture and contradiction in social analysis. London: Macmilan.
30
ORIGINAL_ARTICLE
عراق جدید و تدوام هویتهای فروملی متعارض؛ مساله ساخت هویت ملی
هدف پژوهش حاضر بررسی چگونگی تاثیر هویتهای قومی – مذهبی بر ایجاد بحران در هویت ملی عراق و راهکار برونرفت از آن با تاکید بر دیدگاه لوسین پای(بحران هویت) بود. پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی انجام شده و یافتهها نشان داد فرهنگ سیاسی حاکم بر جامعه عراق از جمله بافت ناهمگن، نظامیگری، طایفهگرایی، هویت فروملی قومی- مذهبی وغیره بحران هویت ملی را افزوده و علیرغم مکانیزمهای قانونی(فدرالیسم و...) در دوره جدید، رسیدن ﺑﻪ هویت ملی را به بحران تبدیل کرده است. به نظر میرسد لازمه فایق آمدن بر بحران هویت ملی توجه به الگویی بومی مطابق با زیست بوم عراق و جمعآورنده همه گروهها براساس ساخت مدلی وحدتگرا در عین کثرتگرا است که تکثر و چندگانگی را به رسمیت بشناسد.
https://sm.psas.ir/article_239910_5a2b6611b1387d5ebcbb1e147e6fff39.pdf
2020-11-21
251
271
10.22034/sm.2020.112316.1424
عراق
هویت ملی
هویتهای قومی – مذهبی
همت
بدرآبادی
hemmatbadrabadi@yahoo.com
1
دکتری علوم سیاسی، عضو انجمن مطالعات سیاسی حوزه، قم ایران
LEAD_AUTHOR
قرآن کریم.
1
ابوالحسنى، سیدرحیم (1387). مؤلفههای هویت ملى با رویکردی پژوهشى. سیاست، سال 38، شماره 4: ص2.
2
احمدی حمید (1388). بنیادهای هویت ملی ایران. تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
3
احمدی، کوروش (1384/الف). روند تدوین قانون اساسی عراق: تحلیلها و دیدگاهها در عراق پس از سقوط بغداد. تهران: وزارت امور خارجه، دفتر مطالعات سیاسی و بینالمللی.
4
احمدی، کوروش (1384/ب). ضعف انسجام اجتماعی و سیاسی و مشکلات ژئوپلتیک در عراق پس از سقوط بغداد. تهران: وزارت امور خارجه، دفتر مطالعات سیاسی و بینالمللی.
5
آقابخشی علی؛ افشاریراد، مینو (1379). فرهنگ علوم سیاسی. تهران: چاپار.
6
بدیع، برتران (1387). توسعه سیاسی. ترجمه احمد نقیبزاده. تهران: نشر قومس.
7
برنکاتی، داون (1387). آیا فدرالیسم به سامان سیاسی در عراق م انجامد. در: سامان سیاسی در عراق جدید. به کوشش امیرمحمد حاج یوسفی، احمد سلطانینژاد. تهران: وزارت امور خارجه.
8
بشیریه، حسین (1382). آموزش دانش سیاسی. تهران: موسسه نگاه معاصر.
9
پای، لوسین (1380). بحرانها و توالیها در توسعه سیاسی. ترجمه غلامرضا خواجه سروی. تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
10
جعفری، عباس (1384). گیتاشناسی نوین کشورها. تهران: مؤسسه جغرافیائی و کارتوگرافی گیتاشناسی.
11
رواشدی، عبدالرحمان و دیگران (2012م). العرب السنه فی العراق. بیجا: مکتبه طریق العلم.
12
روحانى، حسن (1390). چشمانداز هویت ملى و دینى ایرانى: آیندهشناسی هویتهای جمعی در ایران. به کوشش جمعی از نویسندگان. تهران: مرکز تحقیقات استراتژیک.
13
رهیمی، عبدالحلیم (1392). تاریخ سیاسی حرکت اسلامی در عراق. ترجمه محمد نبی ابراهیمی. تهران: انتشارات سوره مهر، چاپ دوم.
14
زبیدی، حسن لطیف و دیگران (1395). عراق در جستجوی آینده. ترجمه علی شمس. تهران: اندیشهسازان نور.
15
سعدی، علی (1390). کمربند آتش. تهران: اندیشهسازان نور.
16
سیفزاده، حسین (1379). عراق: ساختارها و فرایند گرایشهای سیاسی. تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
17
علوی، حسن (1390). شیعه و حکومت در عراق. محمد نبی ابراهیمی. تهران: انتشارات سوره مهر.
18
ﻏﺮاﻳﺎق زﻧﺪی، داود (1389). فراﻳﻨﺪ ﻣﻠﺖ - دوﻟﺖﺳﺎزی، ﺷﻜﻞﮔﻴﺮی ﻫﻮﻳﺖ ملی و ﺑﺎزﺳﺎزی در ﻋﺮاق: ﺗﺠﺎرب تاریخی و دورﻧﻤﺎی آﻳﻨﺪه. مطالعات راهبردی، سال 13، شماره 1: ص47.
19
قانون اساسی عراق.
20
قوام، عبدالعلی (1371). توسعه سیاسی و تحول اداری. تهران: نشر قومس.
21
قوام، عبدالعلی؛ زرگر، افشین (1388). دولتسازی، ملتسازی و نظریه روابط بینالملل: چهارچوبی تحلیلی برای فهم و مطالعه جهان دولت - ملتها. تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات.
22
گلچین، علی؛ امیری مقدم، رضا (1397). جامعهشناسی امنیتی در عراق. تهران: دانشگاه اطلاعات و امنیت ملی.
23
مودب، محمد (1398). فرایند دولت – ملتسازی در عراق و تاثیر آن بر امنیت ملی ج.ا.ایران. مرکز بینالمللی مطالعات صلح. قابل دسترسی در: http://peace-ipsc.org/fa/%D9%81%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AF-%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA-%D9%85%D9%84%D8%AA
24
ORIGINAL_ARTICLE
هویت به مثابه فرآیند معناسازی در سیاست خارجی عربستان براساس نظریهی کاستلز
هدف پژوهش حاضر، واکاوی کاربرد هویت در سیاست خارجی عربستان است. پژوهش بر این فرض استوار است که عربستان با استفاده از «هویتِ مشروعیتبخش»، «هویتِ مقاومت» و «هویتِ برنامهدار»، سیاست خارجی خود را دنبال کرده است. چارچوب نظری پژوهش براساس نظریۀ هویتیِ ایمانوئل کاستلز، برای تحلیل سیاست خارجی عربستان میباشد. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی بوده و نتایج حاکی از آن است که عربستان سیاست خارجی خود را با استفاده از مفاهیم تکفیر، رجوع به گذشته، نهاد دینیِ برگرفته از آیین وهابیت، ساختار پادشاهی عربستان، موقعیت ژئوپلتیک و مبارزه با کانونهای انقلابی در منطقه، دنبال کرده است. در این راستا تلاش این کشور از بدو تأسیس تاکنون در سیاست خارجی، حمایت مالی و تسلیحاتی از گروههای تکفیری میباشد.
https://sm.psas.ir/article_239915_d4f07b245e3f720d9c5c01fffe2c2db1.pdf
2020-11-21
273
292
10.22034/sm.2020.119763.1491
هویت
مشروعیتبخش
نظریه کاستلز
عربستان
سیاست خارجی
محمود
علیپور گرجی
alipour_mg558@yahoo.com
1
استادیار، دانشگاه آیتالله العظمی بروجردی، بروجرد، ایران
LEAD_AUTHOR
آشتی، نصرتالله (1366). ساختار حکومت عربستان سعودی. تهران: وزارت امور خارجه، دفتر مطالعات سیاسی و بینالمللی.
1
ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم (1401ق). العبودیه. تحقیق علی بن حسن. جدّه: مکتبه دار الوصاله، چاپ دوم.
2
ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم (1416ق). مجموع الفتاوی. تحقیق عبدالرحمن بن محمد بن قاسم. المدینه النبویه: مجمع الملک فهد لطباعه المصحف الشریف.
3
احمد بن السید زینی دحلان (1424ق). الدرر السنیة فی الرد علی الوهابیه. دمشق: رکن الدین، ج10.
4
اسدی، علیاکبر (1391). جنبشهای مردمی در جهان عرب و تأثیرات آن در عربستان سعودی. تهران: انتشارات ابرار معاصر.
5
بلاندل، ژان (1378). حکومت مقایسهای. ترجمۀ علی مرشدزاده. تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
6
جنکینز، ریچارد (1381). هویت اجتماعی. ترجمه تورج یاراحمدی. تهران: شیرازه.
7
دلاپورتا، دوناتلا (1381). نظریهای بر جنبشهای اجتماعی. ترجمه محمدتقی دلفروز. تهران: مؤسسۀ انتشارات فرهنگ معاصر.
8
زارع زحمتکش، صدیقه؛ ترابی، قاسم (1397). نقش هویت در سیاست خارجی عربستان سعودی. تحقیقات سیاسی و بینالمللی، 10(37): ص1-27.
9
سیدنژاد، سیدباقر (1389). سلفیگری در عراق و تأثیر آن بر جمهوری اسلامی ایران.مطالعات راهبردی، سال13، شمارۀ1: ص 95.
10
سیفی، عبدالمجید؛ پورحسن، ناصر (1395). موازنۀ همهجانبه و ائتلافسازی عربستان سعودی در قبال جمهوری اسلامی ایران.تحقیقات سیاسی بینالمللی، شمارۀ26: ص 89 .
11
شاهوردی، حسن (1392). تأثیر تقابل ایدئولوژیک بر روابط سیاسی ایران و عربستان از 2010 تا 2014. پایاننامۀ کارشناسی ارشد. تهران: دانشگاه علامه طباطبایی.
12
صادقی اول، هادی؛ نقدی عشرتآباد، جعفر؛ میرکوشش، امیرهوشنگ (1394). تحلیل روابط ایران و عربستان سعودی از منظر نظریۀ واقعگرایی انگیزشی (1384-1394). تحقیقات سیاسی بینالمللی، شمارۀ25: ص28.
13
عارفی، محمداکرم (1380). جنبشهای پاکستان و چالشهای ساختاری- راهبردی. مطالعات خاورمیانه، سال8، شمارۀ3: ص37-38.
14
عطایی، فرهاد؛ منصور مقدم، محمد (1392). تبارشناسی سیاست خارجی عربستان سعودی: راهبردی واقعگرایانه بر بستری هویتی.روابط خارجی، 5(1): ص133.
15
علیخانی، مهدی (1396). هویتگرایی در سیاست خارجی عربستان سعودی و پیامدهای منطقهای. مطالعات بینالمللی، سال چهاردهم، شمارۀ 3: ص 181.
16
عمرو بن عبدالمنعم سلیم (1425ق). المنهج السلفی عند الشیخ ناصرالدین الألبانی. ریاض: دارالضیاء.
17
عوضپور، مهدی (1392). سلفیگری؛ ابزار ایدئولوژیک عربستان در مصر. اندیشکدۀ راهبردی تبیین، قابل دسترس در: http://www.tabyincenter.ir/qadim/index.php
18
کاراجیانیس، امانوئل (1391). اسلامگرایی در آسیای مرکزی. ترجمه مؤسسه مطالعات و تحقیقات بینالمللی ابرار معاصر(شعبۀ خراسان). قم: مؤسسۀ بوستان کتاب.
19
کرمی چرمه، کامران (1393). سلفیگری در خاورمیانۀ عربی. تهران: فارس.
20
کرمی، کامران (1390). بهار عربی و عربستان سعودی: آثار و واکنشها.مطالعات خاورمیانه، سال18، شمارۀ 3: ص95.
21
کوهکن، علیرضا؛ نزاکتی، فرخنده (1393). دیپلماسی عمومی در سیاست خارجی عربستان. سیاست جهانی، دوره سوم، شمارۀ9: ص217-218.
22
گروه منطقهای اندیشکدۀ راهبردی تبیین (1392). منازعه راهبردی ایران و عربستان. اندیشکده راهبردی تبیین. قابل دسترس در: http://www.tabyincenter.ir/qadim/index.php/publications
23
متقی، ابراهیم (1393). تنازع استراتژیک ایران و عربستان. مؤسسه همشهری ماه، 26 خرداد . قابل دسترس در: http://mah.hamshahrilinks.org/Contents
24
محمدی، احمدعلی (1392). تأثیرات سلفیگری نوین اخوانالمسلمین سوریه در آینده حکومت کشور. پایاننامه کارشناسی ارشد. دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران.
25
محمدی، سامان؛ ذاکریان، مهدی (1398). ابعاد واقعگرایانه و هویتیِ سیاستهای عربستان سعودی در قبال تحولات سوریه.مطالعات سیاسی جهان اسلام، سال هشتم، شماره 2: ص75.
26
مرادی کلارده، سجاد؛ روحی دهبنه، مجید؛ سیمبر، رضا (1396). اﻧﮕﺎرهﻫﺎی ﻫﻮﯾﺘﯽ و ﺗﺒﯿﯿﻦ ﺳﯿﺎﺳﺖ ﺧﺎرﺟﯽ ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن در ﻗﺒﺎل ﻋﺮاق. پژوهشهای راهبردی سیاست، دوره6، شماره 21: ص ۱۹۷.
27
مطلبی جونقانی، محسن؛ مرادخانی، حسن؛ ساوه درودی، مصطفی (1395). بسترهای شکلگیری افراطیگری در پاکستان مبتنی بر رهیافت گفتمان.سیاست دفاعی، سال24، شمارۀ96: ص12.
28
موسوی، سید نظامالدین (1391). تأثیر انقلابهای عربی بر رقابت منطقهای عربستان سعودی با ایران. قابل دسترس در: https://www.farsnews.ir/news/13911118001098
29
نادرینسب، پرویز (1389). چالشهای روابط جمهوری اسلامی ایران و عربستان در منطقه. سیاست، دورۀ40، شمارۀ1: ص321.
30
نجفی، علیرضا؛ بهرامی، فردین (١٣٩٤). بررسی آثار جریانهای سلفیگری در استان کردستان. در: همایش هشتمین کنگرۀ انجمن ژئوپلیتیک ایران؛ همدلی اقوام ایرانی، انسجام و اقتدار ایرانی، دانشگاه کردستان.
31
نیکو، حمید (1391). ماهیتشناسی جنبشهای سیاسی شیعیان بحرین. 15خرداد، سال9، شمارۀ32: ص122-133.
32
هدایتی شهیدانی، مهدی؛ مرادی کلارده، سجاد (1393). مؤلفههای مؤثر بر سیاست خارجی عربستان سعودی در قبال تروریسم تکفیری: تحلیلی چندسطحی.آفاق امنیت، شمارۀ 23: ص249-250.
33
Alsultan, F.M. (2013). The Saudi King: Power and Limitation in the Saudi Arabian Foreign Policy Making. International Journal of Social Science and Humanity,3(5):P.458-459.
34
Berti, B. & Guzansky, Y. (2014). Saudi Arabia's Foreign Policy on Iran and the Proxy War in Syria: Toward a New Chapter. Israel Journal of Foreign Affairs, 8(3): P. 28
35
Castells, M. (1996). The Rise of the Network Society, The Information Age: Economy, Society and Culture. Cambridge, Massachusetts; Oxford, UK: Blackwell, Vol. I.
36
Gaus, F.G. (2011). Saudi Arabias Regional Security Strategy, InternationalPolitics of the Persian Gulf. New York: Syracuse University Press.
37
Hegghammer, T. (2007).Saudi militants in Iraq:Backgrounds and recruitment patterns. Norwegian defense research establishment. Available in: https://publications.ffi.no/nb/item/asset/dspace:3285/06-03875.pdf.
38
Jeriehow, A. (1998). The Saudi File: People, Power, Politics. Curzon press.
39
Phillips, C. (2015). Gulf Actors and the Syria Crisis. Middle East Centre, Collected Papers,Vol. 1:P.41-51.
40
Stiftung, V.B. (2016). BTI, Saudi Arabia Country Report. Available in: http://www.btiproject.org/fileadmin/files/BTI/Downloads/Reports/2016/pdf/BTI_2016_Saudi_Arabia.pdf.
41
Wehrey, F.M. (2014). The root and future of sectarianism in the Gulf. Carnegie Endowment for International Peace, Available in: https://pomeps.org/the-roots-and-future-of-sectarianism-in-the-gulf.
42
Woodward, K. (2000). Questioning Identity: Gender, Class, Nation. London: Routledge.
43
ORIGINAL_ARTICLE
تاثیر قیام جهیمان العتیبی بر حکومت سعودی
هدف پژوهش حاضر بررسی تحولات عربستان و تغییر رویه حاکمان سعودی درپی قیام جهیمان العتیبی و اشغال مسجدالحرام در 1979 میلادی با روش توصیفی- تحلیلی بود. فرضیه پژوهش این است که علت اصلی تغییر رفتار حاکمان سعودی قیام جهیمان العتیبی و زیر سوال رفتن مشروعیت حکومت آل سعود از سوی جریانی مذهبی آن هم به شکلی خاص و در زمانی حساس بود که سبب شد تا حکومت برای بازیابی خود به علمای تندرو امتیازهای زیادی بدهد و نیز رویکرد مصرفی شدن و غربگرایی خود را به تقیّد و پایبندی بیش از پیش به دین تغییر دهد. این امر منجر به افزایش افراطگرایی در گفتمان داخلی و بینالمللی سعودی و صدور افکار و همفکران جهیمان به خارج از عربستان شد.
https://sm.psas.ir/article_239903_3e2dd3f816699acccb12cb15310536b5.pdf
2020-11-21
293
312
10.22034/sm.2020.68870.1133
مسجد الحرام
جهیمان العتیبی
وهابیت
عربستان سعودی
مرتضی
آقامحمدی
mam50025@yahoo.com
1
استادیار، جامعه المصطفی العالمیه؛ پژوهشگر موسسه مطالعات راهبردی اسلام معاصر(مرام)، قم، ایران
LEAD_AUTHOR
احمد، عدنان (2011). وثائق «جهیمان» استعادة اوراق منسیه، الحرام، «قصه و فکر المحتلین للمسجد الحرام. بیروت: مرکز المسبار للدراسات و البحوث.
1
آقامحمدی، مرتضی (1395/الف). بازخوانی اهداف و انگیزههای اشغال مسجد الحرام در سال 1400 قمری. میقات حج، سال 24، شماره 95: ص 84-103.
2
آقامحمدی، مرتضی (1395/ب). فرهنگ زندگی و باورهای جماعت سلفی محتسبه. قم: انتشارات رسول اعظم(ص).
3
حزیمی، ناصر (2012م). ایام مع جهیمان. بیروت: الشبکة العربیة للابحاث و النشر.
4
عتیبی، جهیمان (بیتا). رسالة الامارة و البیعة والطاعة. الجبهة الاعلامیة الاسلامیة العـالمیة، قابل دسترس در: http://www.ilmway.com/site/maqdis/MS_20536.html
5
فقیهی، علی اصغر (1364). وهابیان: بررسی و تحقیق گونهای درباره عقاید و تاریخ فرقه وهابی. تهران: انتشارات اسماعیلیان.
6
قحطانی، فهد (1987م). زلزال جهیمان فی مکه. بیجا: منظمه الثوره الإسلامیه فی الجزیره العربیه.
7
مسجد جامعی، محمد (1369). تحول و ثبات در خلیج فارس. تهران: انتشارات امیر.
8
مسجد جامعی، محمد (1395/الف). ژئوپلیتیک خلیج فارس. تهران: اطلاعات.
9
مسجد جامعی، محمد (1395/ب). ایران و جهان عرب (تحولات عربی و ژئوپلیتیک ایران). تهران: اطلاعات.
10
مقدسی، ابومحمد (1989م). الکواشف الجلیة فی کفر الدولةالسعودیه. قابل دسترس در: http://www.ilmway.com/site/maqdis/MS_65.html
11
هیگهامر، توماس؛ لاکرو، استیفان (2014م). حتی لایعود جهیمان. بیروت: منتدی المعارف.
12
Allison, M. (n.d.). Militants seize Mecca: The effects of the 1979 seige of Mecca revisited. University of Mary Washington. Available at: https://pdfs.semanticscholar.org/5d26/8c28cb8abe986c5c783293c56ae5a10c49af.pdf
13
Mecca 1979: The mosque siege that changed the course of Saudi history. BBC News ,27 December 2019, Available at: https://www.bbc.com/news/stories-50852379.
14
Lacey, R. (2009). Inside the Kingdom: Kings, Clerics, Modernists, Terrorists, and the Struggle for Saudi Arabia. New York: Viking Adult publication.
15
Steinberg, G. & Woermer, N. (2013). Exploring Iran and Saudi Arabia’s interests in Afghanistan and Pakistan: Stakeholders or spoilers a zero sum game? Part 1: Saudi Arabia. Barcelona Center for International Affairs, Available at: https://www.swp-berlin.org/fileadmin/contents/products/fachpublikationen/Steinberg_Woermer_SaudiArabia_Interest_April2013.pdf
16
Trofimov, Y. (2007). The siege of Mecca. New York: Anchor Books.
17
U.S. Department of State, U.S. Embassy Jidda (A)، Cable 8428، Prince Abdullah discusses the Mecca events with Ambassador West، 6 December 1979, Available at: https://www.randomhouse.com/doubleday/siegeofmecca/pdf/8428_6Dec1979.pdf.
18
U.S. Department of State, U.S. Embassy Jidda (B), Cable 1916 ، Restoration of calm in the Shiite heartland of the Eastern Province as reported by American Consulate Dhahran, Dec 2 1979. Available at: https://www.randomhouse.com/doubleday/siegeofmecca/pdf/1916_2Dec1979.pdf
19
U.S. Department of State, U.S. Embassy Jidda (C) ، Cable 8218 ، Prince Bandar outlines the interrogation of Juhayman's aides and al Saud s reaction to the Mecca crisis. Available at: https://www.randomhouse.com/doubleday/siegeofmecca/pdf/8218_28Nov1979.pdf
20
U.S. Department of State، U.S. Embassy Jidda (D) ، Cable 8180 ، American Embassy Jidda reports details of the siege and mentions a Saudi tear gas request. Available at: https://www.randomhouse.com/doubleday/siegeofmecca/pdf/8180_27Nov1979.pdf.
21
US Embassy in Kuwait, Cable 5422, US Embassy in Kuwait reports on Juhayman's ideology. November 29، 1979. Available at: http://www.randomhouse.com/doubleday/siegeofmecca/pdf/5422_29Nov1979.pdf
22
Walker, L.J. (2011). Siege of Mecca and Juhayman alOtaibi: CIA and GIGN operatives converted to Islam. Available at: http://moderntokyotimes.com/siege-of-mecca-and-juhayman-al-otaibi-cia-and-gign-operatives-converted-to-islam/
23
Aarts, P. & Van Duijne, J. (1 October 2009). Saudi Arabia and Iran: Less Antagonism، More Pragmatism. Middle East Institute. Available in: https://www.mei.edu/publications/saudi-arabia-and-iran-less-antagonism-more-pragmatism.
24
Abdella Doumato, E. (1 October 2009). Obstacles to Equality for Saudi Women. Middle East Institute. Available at: https://mei.edu/publications/obstacles-equality-saudi-women#ednref2
25
Burgess, J. (16 June 2015). What effect did the Grand Mosque seizure have on Saudi Arabia?, Quora, Available at: https://www.quora.com/What-effect-did-the-Grand-Mosque-seizure-have-on-Saudi-Arabia.
26
Pillai, C.M. (15 July 2019). The Triple Shocks of 1979 and the Making of the Middle East. Available at: https://www.offiziere.ch/?p=36200.
27
ORIGINAL_ARTICLE
سیر تحول سلفیگری از خلوصگرایی در فکر تا خشونتورزی در عمل
هدف پژوهش حاضر بررسی سیر تحول سلفیگری است. روش پژوهش توصیفی – تحلیلی بوده و به این مساله اصلی پرداخته شده است که چگونه این اندیشه نضج گرفت و به مرور زمان در دوران معاصر به نیرویی عملیاتی که توسل به خشونت ویژگی تمایزبخش آن در جهان اسلام است، تبدیل گردید. همچنین با اتکاء به رویکرد روندکاوی تاریخی، با تمایزگذاری بین دو مفهوم سلفیه و سلفیگرایی، چارچوب کلامی شکلدهنده به سلفیه صدر اسلام نزد اهل سنت در تقابل با فرق دیگر بهعنوان پسزمینه فکری تشریح گردید. در پرتوی همین تمایزگذاری، سلفیگری قدیم و جدید بازشناسی شده و با بررسی بازتابهای اندیشگی سلفیگری قدیم در سلفیگری جدید، پژواکهای عملی آن در سه دهه اخیر تشریح شده است. نتایج نشان داد که دگرگونسازی این روند از طریق اشاعه آموزههای واقعیِ دین اسلام که میتواند نقش چشمگیری در به حاشیه راندن اندیشه و عمل خشونتورزانۀ سلفیگری وهابیتبنیان در جهان پرتلاطم امروز داشته باشد، ضروری است. هرچه از زمان صدر اسلام به دوران معاصر نزدیکتر میشویم، رفتار مدعیان سلفیگری از آموزههای سلف صالح دورتر شده است.
https://sm.psas.ir/article_239907_a75384c39382fc73f24d72ad9fe70eaa.pdf
2020-11-21
313
336
10.22034/sm.2020.121162.1508
سلفیه
سلفیگری
اهل سنت
خلوصگرایی فکری
خشونت
جهاد
داعش
القاعده
روح اله
طالبی آرانی
aranipolitics@gmail.com
1
استادیار،گروه سیاست جهانی و منطقهای، دانشکده اقتصاد و علوم سیاسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
LEAD_AUTHOR
جمال
گویلی کیلانه
gavilipolitics@gmail.com
2
دانشجوی دکتری رشته روابط بینالملل، دانشکده اقتصاد و علوم سیاسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.
AUTHOR
ابراهیمنژاد، محمد (1393). داعش؛ دولت اسلامی عراق و شام، تحلیل و بررسی تاریخ و افکار. قم: انتشارات دارالاعلام لمدرسه اهل بیت(ع).
1
احمدوند، شجاع (1386). دو قرائت مختلف از سنت اسلامی. رهیافتهای سیاسی و بینالمللی، شماره 58.
2
احمدیان، عبدالله (1391). سیر تحلیل کلام اهل سنت. تهران: احسان، چاپ چهارم.
3
ایران و جهان در آستانه ایجاد جبهه علیه داعش. روزنامه ایران، 27/8/1394، شماره 6081.
4
آشوری، داریوش (1393). دانشنامه سیاسی. تهران: انتشارات مروارید.
5
توانا، محمدعلی؛ روشن، امیر؛ بیگلری، منیژه (1390).آینده اسلام سیاسی در عصر جهانی شدن: دیدگاههای مختلف. پژوهشهای روابط بینالملل، شماره 1.
6
جهانتیغ، حسین (1393). تاثیر علمای دیوبند بر سلفیت. سیاست متعالیه، سال2، شماره 4: ص6.
7
خانی، حسین (1397). نوسلفیگری و روندپژوهی الگوی تهدیدهای امنیت منطقهای ایران. سیاست، دوره 48، شماره 4: ص126.
8
خنجی، امیرحسین (1395). بازخوانی اندیشه اعتزالی. قم: موسسه فرهنگی و اطلاعرسانی تبیان.
9
دریفوس، رابرت (2007). بازی شیطان. ترجمه فریدون گیلانی. کلن: فروغ کتاب.
10
الرشید، مضاوی (1393). عربستان سعودی و جریانهای اسلامی جدید. ترجمه رضا نجفزاده. تهران: پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات.
11
زارعی، غفار؛ موسوی، سید محمد؛ غلامپور، مجید (1397). بازکاوی شکلگیری داعش از منظر تروریسم پسامدرن.پژوهشهای سیاسی جهان اسلام، سال هشتم، شماره 4: ص 1-8..
12
زنگنه، پیمان؛ حمیدی، سمیه (1395). بازکاوی روانشناختی کنش گروههای سلفیـتکفیری: مطالعه موردی داعش. پژوهشهای سیاسی جهان اسلام، سال ششم، شماره3: ص 1-5.
13
طاهری، سیدمهدی؛ احمدوند، شجاع (1394). وهابیت و استمرار حاکمیت آلسعود. پژوهشهای سیاسی جهان اسلام، سال پنجم، شماره 4: ص 88..
14
عبدالعزیز هه رته لی، عبدالله (2009م/ الف). گولزاری ئیسلام. چاپخانه وزارت روشنفکری، هه ولیر(اربیل).
15
عبدالعزیز هه رته لی، عبدالله(2009م/ ب). شرح العقیدة الطحاویه. وزارت په روه رده(آموزش و پرورش)، هه ولیر(اربیل).
16
عبدالعزیز هه رته لی، عبدالله(2009م/ ج). شرح الاربعین النواویه. چاپخانه وزارت روشنفکری، هه ولیر(اربیل).
17
عبدالوهاب، محمد (2008). کتاب التوحید. مصر: مکتبه العلوم و الحکم.
18
عبدالوهاب، محمد (2014). عقیده اسلامی. ترجمه ابوالفضل برقعی. بیجا: دارالعقیده.
19
علی عبید، سعید (2008). تنظیم القاعده النشاه، الخلفیه الفکریه، الامتداد. القاهره: مکتبه مدبولی.
20
علیپور گرجی، محمود؛ شعبانیکیا، شادی (1398). داعش: خشونت هویتی و کشتار غیرنظامیان در کنشگری سلفی. سیاست متعالیه، سال7، شماره 24: ص 2-6.
21
علیپور گرجی، محمود؛ شعبانیکیا، شادی (1398). داعش: خشونت هویتی و کشتار غیرنظامیان در کنشگری سلفی. سیاست متعالیه، سال 7، شماره 24: ص 303-322.
22
فرمانیان، مهدی (1388). فرق تسنن. قم: نشر ادیان.
23
فوزان، صالح (2005). دروس فی شرح نواقض الاسلام. بالمملکه العربیه السعودیه: مکتبه الرشد، طبعه ثانیه.
24
فیرحی، داوود (1392). سلفیگری از پیدایش تا گسترش. قابل دسترس در: http://www.jomhourieslami.com/1392/13920417/13920417_15_jomhori_islami_hozeh_0002.html
25
کاروانی، ابوبکر علی (2015). داعش له نیوان توندره ویی ئاینی و شکستی دوله تدا. چاپ خانه روژ هه لات.
26
گریفیتس، مارتین (1394) دانشنامه روابط بینالملل و سیاست جهان. ترجمه علیرضا طیب. تهران: نشر نی.
27
محمدیان خراسانی، حامد (بیتا). اجتهاد از دیدگاه وهابیون. سراج منیر، دوره2، شماره3: ص198-205.
28
مشیرزاده، حمیرا؛ عین الهی معصوم، بهرام (1397). رندال شوئلر و چالشهای واقعگرایی. رهیافتهای سیاسی و بینالمللی، سال10، شماره 3: ص136-155.
29
میراحمدی، منصور (1393). جریانهای سلفی: از انقیاد تا افراطگرایی. جستارهای سیاسی معاصر، سال پنجم، شماره 2: ص 8-10.
30
میرعلی، محمدعلی؛ شفائی، امانالله (1397). تحلیل گفتمان اسلام خلافتمحور در افغانستان. پژوهشهای سیاسی جهان اسلام، سال هشتم، شماره 2: ص 1-7.
31
نبوی، سید عبدالامیر؛ نجات، سیدعلی (1393). جریانشناسی گروههای نوسلفی سوریه براساس تحلیل گفتمان.پژوهشهای سیاسی جهان اسلام،سال چهار، شماره 4: ص 144-145.
32
واعظی، محمود؛ شبانی، سکینه؛ یاری القار، علیاکبر (1395). واکاوی خاستگاه جهاد ابتدایی و نقش آن در پدیده اسلامهراسی با مطالعه موردی داعش.پژوهشهای سیاسی جهان اسلام، سال ششم، شماره 4: ص 1-7.
33
Adamson, J.C. (2011). Global Jihad: Al‐Qaeda and Its Implications for the Global System. An Undergraduate Honors Thesis Presented to the Department of International Studies. Available at: https://cpb-us-e1.wpmucdn.com/blogs.uoregon.edu/dist/e/13135/files/2012/12/INTL-UG-Thesis-Adamson-vy63ay.pdf.
34
Bin Ali, M. (2015). The Roots of Religious of Religious Extremism: Understanding the Salafi Doctrine of Al-Wala Wal Bara, Imperial College Press. Insurgency and Terrorism Series, Vol.9.
35
Moussalli, A. (2009). Wahhabism, Salafism and Islamism: Who is the enemy? A Conflict Forum Monograph.
36
Smith, B. (2015). ISIS and the sectarian conflict in the Middle East. Economic Indicators, 3: P. 15.
37
Lauziere, H. (2010). The construction of salafiyya. International Journal of Middle East Studies, 42(3): P. 369-389. doi:10.1017/S0020743810000401.
38
Wiktorowicz, Q. (2006). Anatomy of the Salafi movement. Studies in Conflict & Terrorism,29:P.207-239.
39
ORIGINAL_ARTICLE
راهبرد سیاسی نهادهای علمی بینالمللی حوزهای در برابر جریانهای تکفیری براساس مدل SWOT
هدف پژوهش حاضر بررسی راهبرد سیاسی نهادهای علمی بینالمللی حوزوی در برابر جریانهای تکفیری براساس مدل SWOT است. روش پژوهش تحلیل محتوا بوده و نشان داده شد که مدل تحلیل راهبردی در حوزهی جریانهای تکفیری، یک منظومهی گسترده است که نیازمند تحلیل و آمایش دورهای است. به دلیل تعدد متغیرها، تغییر مدام شرایط سیاسی، رشد قارچگونهی جریانهای تکفیری و...، این مدل باید بهصورت هرمی شکسته و ریز شده و راهبردهای بخشی را در عین توجه به راهبردهای کلان، تحقق بخشد. بخش ثابت این مدل که باید مورد توجه سازمانهای حوزوی بینالمللی قرار گیرد، ابتدا حفظ قوتها (S) و سعی در افزایش آن و سپس رفع ضعفها (W) است. بخش سیّال مدل نیز که نیازمند توجه بیشتر و مطالعهی تخصصی روزآمد است، تحلیلی پیرامون کاهش یا افزایش فرصتها (O) و تهدیدها (T) و همچنین، تحول درونی ماهیت این موارد است. علاوه بر این، باید به ملازمهی بین ضعف و تهدید و همچنین، قوت و فرصت در سازمانهای حوزوی بینالمللی دقت شود. مدل جامعتر و کاملتر نیز هنگامی بدست میآید که موضوع مدل، مستقلاً یک بار جریانهای تکفیری قرار داده شود و به انضمام تحلیل راهبردی فعلی درآید. در این صورت، ملازمهی متقابل چهار متغیر S,W,O,T بهصورت تخصصی بدست خواهد آمد.
https://sm.psas.ir/article_239905_6a40608d557b23e79ab1ff7d885f461b.pdf
2020-11-21
337
351
10.22034/sm.2020.80889.1191
نهادهای علمی بینالمللی حوزوی
جریانهای تکفیری
مدل SWOT
مرتضی
توکلی محمدی
tavakoli_28@yahoo.com
1
دکتری، جامعه المصطفی العالمیه، قم، ایران
LEAD_AUTHOR
مهدی
فرمانیان
m.farmanian@chmail.ir
2
دانشیار، دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، ایران.
AUTHOR
ﺍﺣﻤﺪﻱ، ﺣﺴﻴﻦ (1377). برنامهﺭﻳﺰﻱ ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﻳﻚ ﻭ ﻛﺎﺭﺑﺮﺩ ﺁﻥ. ﺗﻬﺮﺍﻥ: ﺍﻧﺘﺸﺎﺭﺍﺕ ﺳﺎﻳﻪﻧﻤﺎ.
1
اساسنامه جامعه المصطفی (مصوب جلسه 625، مورخ 21/8/1387 شورای عالی انقلاب فرهنگی).
2
اساسنامه مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی.
3
اساسنامه و سند راهبردی مجمع جهانی اهل بیت(ع)
4
بیانیه مأموریت جامعه المصطفی، مندرج در سند راهبردی جامعه المصطفی، مصوب هیأت امنای جامعه المصطفی، سال 1389.
5
پاول، رونالد (1389). روشهای اساسی پژوهش برای کتابداران. ترجمۀ نجلا حریری. تهران: آثار نفیس.
6
پیرس، جان؛ رابینسون، کنت ریچارد (1393). برنامهریزی و مدیریت استراتژیک. ترجمۀ سهراب خلیلی شورینی. تهران: انتشارات یادواره کتب.
7
سند راهبردی دفتر تبلیغات اسلامی مصوب شورای عالی حوزه.
8
سند سیاستهای کلان مصوب شورای عالی حوزه.
9
سید قطب (1412ق). فی ظلال القرآن. بیروت: دارالشروق، ج3.
10
شاکرین، حمیدرضا (1386). پرسشها و پاسخهای دانشجویی (دفترهفتم). قم: دفتر نشر معارف.
11
طباطبائی، محمدحسین (1389). شیعه در اسلام. به کوشش هادی خسروشاهی. قم: موسسه بوستان کتاب، چاپ ششم.
12
عنایت، حمید (1358). سیری در اندیشه سیاسی عرب. تهران: امیر کبیر.
13
فرزیننیا، زیبا (1384). سیاست خارجی پاکستان تغییر و تحول. تهران: انتشارات وزارت امور خارجه.
14
فرمانیان، مهدی (1389). آشنایی با فرق تسنن. قم: مرکز مدیریت حوزه علمیه قم.
15
فرمانیان، مهدی (1394). نشست تخصصی چشمانداز تکفیر. قم: آرشیو کمیسیون مطالعات اسلامی؛ دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام.
16
نقوی، علی محمد (1401ق). مقدمهای بر نهضتشناسی (از حسن البناء تا خالد اسلامبولی). تهران: موسسه تحقیقاتی و انتشاراتی نور.
17
هریسون، جفری؛ جان، کارون (1382). مدیریت استراتژیک. ترجمه بهروز قاسمی. تهران: انتشارات هیئت.
18
Chang, H.H. & Huang, W. (2006). Application of a quantification SWOT analytical method. Mathematical and Computer Modelling,Vol.43, No. 1–2:P.158-169.
19
Fisher, C.D. (1989). Current and Recurrent Challenges in HRM. Journal of Management, No. 2: P.157-180.
20
Kaplan, A. (1964). The Conduct of Inquiry:Methodology for Behavioral Science. SanFrancisco: Chandler Publishing.
21
Rudolph, P. (2005). Jihad. In: Encyclopedia of Religion. Lindsay Jones, HIlls, Thomas Gale(ed.).
22